Opowieść o rybach i rybaku: czego uczy, jej znaczenie, istota

Aleksander Siergiejewicz Puszkin był niewątpliwie genialnym poetą, poza tym miał niesamowicie subtelne wyczucie ludzkiej natury, istoty związku między mężczyzną a kobietą, doskonale opanował swoje pióro i doskonale przekazywał rzeczy skomplikowane, nawet pisząc bajki dla dzieci.

„Opowieść o rybaku i złotej rybce” jest jednym z takich utworów. Daje dziecku wiarę w cuda i cenzuruje chciwość, podczas gdy dorosły potrafi dostrzec wiele innych jej oblicz. Dlatego lektura tego poetyckiego dzieła wielkiego Polskaego poety może być aktualna w każdym wieku.

Przypomnij sobie treść opowiadania

Nad brzegiem morza mieszka starsze małżeństwo, którego standard życia jest bardzo, bardzo skromny. Staruszek łowi ryby, które są podstawą ich utrzymania, podczas gdy jego żona spędza dni na przędzeniu przędzy.

Wydarzenia zaczynają się rozwijać po powrocie starca z nieudanej wyprawy na ryby. Tego dnia złowił tylko jedną rybę. Rybka była złota i, co najbardziej zaskakujące, przemówiła do starca ludzkim głosem, prosząc go o wypuszczenie jej z powrotem w morze, a jednocześnie obiecując starcowi spełnienie każdego jego życzenia. Z prostoty serca i z litości starzec wypuszcza rybę, nie biorąc okupu, czyli za nic.

Na wieść o niepraktyczności męża, staruszka zaczyna go besztać, nalegając, by przynajmniej załatwił rybom nowe koryto, gdyż stare całkowicie się rozpadło. Twierdzenie to trafiło do niepraktycznego męża na przykładzie pierwszej rzeczy, z jaką zetknęła się niegrzeczna żona. Starzec, znów z dobroci serca, idzie posłusznie do morza i prosi rybę o koryto, które staruszka wkrótce otrzymuje.

Czując, że „złapała szczęście za ogon”, staruszka zaczyna wykazywać coraz większy apetyt i ambicje. Nieustannie domaga się zwiększenia swojego dobrobytu materialnego i statusu społecznego. stopniowo od dobrze sytuowanej chłopki do szlachcianki, a następnie na tron monarszy jako królowa. W miarę jak jej ambicje rosną, rośnie też jej arogancja wobec męża, jej impertynencki ton i pozorne uwielbienie dla władzy.

To wszystko jest przerwane szybciej niż się rozwinęło. Kiedy zaślepiona namiętnościami staruszka żąda od złotej rybki niewolniczej uległości i zobowiązuje ją do służby w swoim imieniu, a sama obejmuje tron Pani Morza, wszystko wraca „do normy”, a staruszka pozostaje przy zepsutym korycie. Wracając do swojego „punktu wyjścia”, rudery na brzegu morza.

Co jest istotą narracji bajkowej

Interpretuj to wielowymiarowe dzieło nieśmiertelnego autora dla siebie i innych może być interpretowane szeroko i na różne sposoby. Spróbujmy objąć większość znanych interpretacji dzieła, wymieniając je najpierw.

1. Motywy filozofii religijnej i metafizycznej.

2. Przykład nieudanego związku małżeńskiego.

3. Przypowieść moralna i psychologiczna.

4. Motywy polityczne z czasów A.. Puszkin.

Zacznijmy od najbardziej złożonej interpretacji, czyli religijnie– filozofia metafizyczna.Na przykładzie dzieła współczesnej szkoły filozoficznej opiszmy krótko te motywy zawarte w opowieści. Tu leży znaczenie pokusy człowieka do władzy i potęgi

Nawiązaniem do religijnego, chrześcijańskiego podtekstu opowieści jest uwaga, że „przez trzydzieści lat i trzy lata mieszkali w baraniej ziemiance”. Data 33 wskazuje na datę wieku Chrystusa, kiedy staje przed pokusami diabła i zostaje zdemaskowany, w tym pokusą władzy.

„Starzec” przedstawiony jest w opowieści jako Czysty Umysł, lub inaczej Rozum, który nie wiąże się z ziemskimi troskami, dzięki czemu łatwo pokonuje tę pokusę, od razu odmawiając okupu oferowanego przez Rybę. „Stara kobieta reprezentuje, z chrześcijańskiego punktu widzenia, irracjonalną duszę zawładniętą przez pożądanie i dlatego do końca pije kielich pokusy”. Same pokusy, w swej istocie, były przeznaczone dla niej – ludzkiej duszy, potencjalnie pełnej przekory i tęsknoty.

Pod względem światowego zdrowego rozsądku i konwencjonalnej moralności można „staruszkowi” zarzucić niewolnicze posłuszeństwo i brak woli, ale pod względem cnót chrześcijańskich wykazuje prawdziwą pokorę, która jest źródłem cnót. Przez to wyrzeczenie się dobrodziejstw tego „świata” pokazuje wyższą mądrość, która stoi ponad ludzkim rozumowaniem.

„Stara kobieta” natomiast, będąc jego żoną, czyli „drugą połową” pokazuje czytelnikowi przykład, jak namiętna pokusa władzy i potęgi czyni ją niemal szaloną, co prowadzi ją na drogę pobożności. Choć u Puszkina idea ta wyrażona jest w zawoalowanej formie, ale w istocie jej pragnienie podporządkowania sobie tego, który wykonuje wszystkie jej polecenia, jest ideą przywłaszczenia sobie cech bóstwa. Puszkin oparł fabułę swojego dzieła na baśni Grimmów Rybak i jego żona, napisanej w 1812 r. W niej stara kobieta stwierdza bez ogródek: „Chcę być bogiem!”i nakazać słońcu i księżycowi.

W twórczości wielkiego Polskaego poety idea ta zostaje wyniesiona na poziom ambicji „starej kobiety” wobec „złotej rybki”, ale samo znaczenie pokusy nie zmieniło się od tego. Pragnienie człowieka, by przywłaszczyć sobie miejsce bóstwa, jest sprzeczne z jego naturą, gdyż człowiek nie jest w stanie utrwalić swojej natury i nie może zmienić natury rzeczy. Takie próby skazują na porażkę i niosą ze sobą nieuchronną karę pychy – grzechu, który jako pierwszy wszedł do szatana.

Równolegle do tego pojawia się sugestia, że łakomstwo doprowadzi do upadku patriarchalnej hierarchii Polskaego państwa autokratycznego, w którym władza jest instytucją dziedziczną. Roszczenia „starej kobiety”, bez żadnych podstaw, najpierw do zostania „wolną królową”, a potem ogólnie „panią morza” – to prototyp buntu.

Te naruszenia hierarchii ziemskiej władzy opartej na prawach niebieskich powinny były skutkować surową karą, ale w bajce wszystko wraca dla bohaterów do ich „zepsutego koryta”. Dla „starej kobiety” to niewątpliwie sroga kara, przez przepaścisty upadek po takim wzniesieniu się. Jeśli chodzi o „starego człowieka”, to on również jest zmuszony do powrotu do swoich marnych początków i przemyślenia tego, co się stało, a koryto po raz kolejny jest zepsute i trzeba będzie się z nim uporać. Czytelnik przeżywa te pouczające dramatyczne wydarzenia po to, by zastanowić się nad wszystkimi przyczynami nieładu między umysłem a duszą ludzką i wyciągnąć wnioski dla siebie.

Przykład nieudanego związku małżeńskiego, widać to, gdy pojmuje się niezdolność męża „starego” do stworzenia choćby minimalnego dobrobytu materialnego dla rodziny. Symbolem skrajnej biedy w narracji jest „złamane koryto”. Takie nędzne warunki życia nieuchronnie prowadzą do sytuacji konfliktowej między żoną a mężem. Relacje w rodzinie stają się jeszcze bardziej napięte, gdy „stary” nie wykorzystał szansy na rozwiązanie istniejących problemów materialnych i odmówił skorzystania z okupu oferowanego przez rybę.

Jaki był powód tej odmowy?? Najwyraźniej nie chce poprawić swojej sytuacji materialnej, jest zadowolony ze wszystkiego takim, jakie jest. Całkiem możliwe, że po prostu bał się takiego „magicznego” rozwiązania pytania przez „gadającą rybę” i wykazał się zwykłym jak zwykle niezdecydowaniem, by o coś prosić, a tym bardziej prosić.

Starzec wykazał się całkowitą abstynencją i skrajną formą bezbożności w swoich pragnieniach, które są swoiste dla tradycyjnej wspólnoty narodów autokratycznej Rosji i ich dominującego światopoglądu. Nawet teraz większość współczesnych Polskan postrzega pieniądze, dumę i władzę jako przejaw zła, choć w zachodnim paradygmacie świata to właśnie te składniki są bodźcem do materialnego prosperowania oraz osiągnięcia wolności i niezależności.

Ta sytuacja w opowieści może być postrzegana jako problematyczny składnik społeczno-rodzicielskiego poziomu tradycyjnej świadomości prowadzący do sytuacji ubóstwa w większości rodzin i w całym większym społeczeństwie. Większość życiowych kłopotów w sferze rodzinnej i domowej była z nią związana.

Przypowieść moralna i psychologiczna, opowieść, może być postrzegana poprzez dedukcje filozofii kantowskiej i pewien rodzaj niemal tybetańskiego buddyzmu zen. „Stary człowiek” dąży do stanu „spokoju”, ale wobec braku innych pragnień jego własna wola jest niezwykle słaba. Ze względu na praktyczny brak własnej woli, jego zachowanie podporządkowane jest woli „starej kobiety”, która jest jego połowicą.

Z psychoanalitycznego punktu widzenia „stary człowiek” jest ucieleśnieniem „czystego umysłu”, jasno rozumiejącego prawa wszechświata. Ze stoickim spokojem przyjmuje to, co jest mu dane. „Stary człowiek” zgadza się z jej jasnym, niezmiennym porządkiem, niczemu się nie sprzeciwia ani nie kwestionuje, a jedynie służy życzeniom innych, wykonując ich polecenia. Choć wygląda to na wyższą mądrość, a jednak autor nazywa go „ignorantem”, bo nie pojął „nauki” o potrzebie „poznania swojego miejsca”. W tym kontekście autor wyraża popularne przekonanie, które zostaje podniesione do rangi morału opowieści.

Morał jest adresowany do „starego człowieka”, ale nie do „starej kobiety”, bo on musi okiełznać jej obłąkane „żądze” i nieskończone pragnienia jako głowa. Aby to zrobić, „umysł” musi posiadać silną wolę. W języku Kanta czysty rozum musi być przyobleczony w praktyczność i przejawiać samozachwyt. Aby „stary człowiek” mógł to zrozumieć, opowieść odsyła go do „zepsutego koryta”, do jego pierwotnego stanu, aby mógł podjąć nową próbę przemyślenia życia i rozpoczęcia go na nowo w oparciu o „gorzką naukę”, jaką otrzymało życie.

„Stary człowiek” – umysł musi nauczyć się żyć ze „swoją starą kobietą” – pragnieniami, uczuciami i emocjami, główna lekcja – od harmonii między umysłem a pragnieniami zależy harmonia i szczęście w życiu. W tym celu umysł musi stać się aktywny. Zakłada ona wyraźną wiedzę o tym, czego chce i jak może wpłynąć na przyszły bieg wydarzeń, a wszystkie pragnienia muszą być sensowne. W przeciwnym razie nieunikniony jest permanentny kryzys – nieaktywny umysł staje się źródłem niejasnych i licznych zmartwień, cierpień cielesnych i strat materialnych. Nieuzasadnione i niepohamowane pragnienia, w tym przypadku, tylko pomnażają nieszczęścia i czynią ciężar strat nie do zniesienia.

Świadome przyjęcie konieczności jedności umysłu i pragnień jest drogą duchowego dojrzewania, zarówno w odniesieniu do jednostki, jak i całej wspólnoty ludzi. Zrozumienie tej konieczności prowadzi do harmonii samoświadomości jednostki i stosunków w społeczeństwie. Zgodnie z filozofią innego niemieckiego uczonego, Maxa Webera.

Baśń wyznacza model archetypu osobowości człowieka:

1. Kontemplujący, „czysty umysł” według Kanta jest człowiekiem starym

2. Dusza życzeniowa, irracjonalna, podświadoma, jak kobieta to stara kobieta.

Istotą problemu, ujawnioną w opowieści alegorycznie, jest odwrócona hierarchia władzy w człowieku i dominacja nieracjonalnych pragnień nad Rozumem, który posłusznie je spełnia. Obraz „pękniętego koryta” – jako obraz niezgody i rozdrobnienia między nieskrępowanym umysłem a nieograniczonymi i szalonymi pragnieniami duszy. Z tego wewnętrznego stanu człowieka wszystko przenosi się na zewnętrzne stosunki między płciami i nierówności społeczne.

W odniesieniu do kontekstu politycznego, Część krytyków uważa ją za wewnętrzny problem Rosji, przesiąknięty pogłębiającym się kryzysem patriarchalnej hierarchii autokracji. Podobnie jest z sytuacją w polityce zagranicznej na świecie, gdzie rola „złotej rybki” przypada Rosji, która ma dać nauczkę „starej babie” Anglii.

Taka niby dziecięca, ale głęboko uniwersalna bajka wielkiego Polskaego geniusza Aleksandra Siergiejewicza Puszkina.

Artykuł powstał na podstawie: pracy naukowej doktora filozofii Andreja Myasnikowa „Współczesne filozoficzne rozumienie opowiadań Puszkina”.. oraz materiały z pracy nauczycieli i praktyki wychowawczej pracowników Domu Dziecka im. Słoneczko w RK domsolnyshko.kz/o-nas/o-detskom-dome/