Dziecko rysuje na czarno: kiedy jest to normalne, a kiedy należy bić na alarm

Rodzice, którzy bardzo kochają swoje dzieci, starają się monitorować zmiany i odchylenia w rozwoju, aby w porę zapobiec problemom. Pierwsze dzieła sztuki niemowląt – kolorowe koła, linie i pierwsze głowonogi – są szczególnym powodem do dumy. Inaczej jest, gdy sztuka jest rysowana w ciemnych kolorach. Zaniepokojone mamy i tatusiowie mają obawy i wątpliwości co do zdrowia psychicznego swoich dzieci. Od razu chcemy powiedzieć, że nie można samemu diagnozować dziecka – są specjaliści, którzy wiedzą lepiej niż osoby bez specjalistycznego wykształcenia w zakresie psychodiagnostyki. Ponadto, Twoja troska może dać dziecku niespokojne uczucia i niezrozumienie tego, co dzieje się wokół nich.

Projekcyjne metody diagnozy, w szczególności jakościowa analiza rysunków, są wysoce subiektywne.Istnieje wiele czynników, które wpływają na poprawność analizy:

1. Nastrój. Dzieci nie są świadome, że ich rysunek będzie próbował zdiagnozować. Wyrażanie swoich uczuć pochodzi z aktualnych doświadczeń, radości i smutku. Nie zdziw się, jeśli sfrustrowany maluch narysuje ci obrazek w ciemnych kolorach. Nie oznacza to, że istnieją odchylenia w rozwoju psychologicznym. Aby prześledzić jego stan jakościowo poprzez charakter rysunku, należy przyjąć do analizy dłuższy przedział czasowy – np. kilka miesięcy. Podczas ich trwania obserwujesz, jakie kolory dziecko rysuje i jaką tematykę mają te obrazki.

2. Fabuła zdjęcia. Sama treść pomysłu na pracę plastyczną sugeruje, że należy wcześniej wybrać odpowiednią paletę barw. Na przykład, pochmurna pogoda i deszcz nie mogą być pomalowane na różowo i pomarańczowo. Żołnierze, psy, walizki – podczas rysowania różnych przedmiotów dzieci kierują się wyobrażeniami, jakie mają o rzeczywistych przedmiotach.

3. Dostępność różnych kolorów ołówków.Dzieci do lat trzech w zasadzie nie są wybiórcze co do kolorów rysowanego przez siebie obrazka. Ważny jest dla nich czynnik bliskości – narysuje kółko lub kreskę w dowolnym kolorze, który ma pod ręką. Jeśli nie ma różnorodności ołówków, starsze dzieci zaczną wybierać bardziej odpowiednie odcienie spośród tych dostępnych.

4. Specyficzne dla wieku.Poważne traktowanie oceny rysunku trzyletniego dziecka nie jest dobrym pomysłem. W tym wieku nie ma podstaw do diagnozy projekcyjnej. Od 3,5-4 roku życia pojawia się świadomość fabuły obrazu. Ujawniają się podświadome skojarzenia i doświadczenia. Lepiej jest prowadzić rozmowę o rysunku, pytając, co narysował, kto jest przedstawiony, co robi itp.. To pomoże mu dokładniej przeanalizować obrazek. Z kolei analizę kolorystyczną rysunku można rozpocząć już w wieku 4½ lub 5 lat.

Poniżej można zapoznać się z niepokojącymi oznakami czarnego koloru w rysunkach oraz oznakami, które są w pełni zgodne z normami rozwojowymi. Dowiesz się również, co powinni zrobić rodzice, gdy wykryją pierwsze oznaki kłopotów.

Wybór czerni w rysunku jako wariant normy

Jak już wspomniano wyżej, wybór koloru przed 4-5 rokiem życia nie ma potencjału diagnostycznego. W ten sposób psycholog i pedagog M. Maksimowa.. W artykule „Wpływ koloru na ekspresyjność dzieci w rysunku” zastanawiałam się nad tym, że do piątego roku życia dzieci używają koloru jako elementu dekoracyjnego. Nie wyrażają emocji lub uczuć poprzez sztukę. W związku z tym zajmiemy się tu średnimi i starszymi dziećmi przedszkolnymi (5-7 lat), kiedy wybór koloru staje się istotnym kryterium diagnostycznym. W których przypadkach wybór koloru czarnego jest normą:

1. Dziecko nie czuje się dobrze, nie czuje się dobrze. Dziecięce złe samopoczucie, smutek znajdują ujście w wyświetlaniu konkretnych obrazów. Wynika to z faktu, że następuje przejście od myślenia wizualnego do figuratywnego. Na tym etapie operuje on syntezą tych dwóch form myślenia. Bezpośrednie skojarzenia odgrywają rolę w reprezentowaniu doświadczeń emocjonalnych i fizycznych. Deszcz i pochmurne niebo kojarzą się więc ze smutkiem. Jeśli czuje się smutny, rysuje scenę, która jest pełna ponurych kolorów. I to byłby wariant normy.

2. Jest otoczony przez ciemne przedmioty lub ma na sobie ciemne ubranie. Egocentryzm właściwy dzieciom w wieku wczesnoszkolnym i przedszkolnym wyraża się w sferze artystycznej. Wyraża się to, gdy młody twórca stawia siebie w centrum otaczających go wydarzeń. Na przykład, gdy idzie, a chmury i słońce zdają się podążać za nim. Zostało to udowodnione przez znanego psychologa J. Reinhardta. Piaget, który opracował teorię rozwoju poznawczego. Każdy rysunek jest przesiąknięty subiektywnymi poglądami młodego artysty. Na przykład, jeśli znajduje się w słabo oświetlonym pomieszczeniu, lub jest ubrany w ciemne kolory te obrazy znajdą ujście w palecie barw rysunku.

3. Bogata wyobraźnia i wielopłaszczyznowa fantazja. Dla malucha jego rysunek jest czymś więcej niż tylko obrazkiem. To daje mu „żywe” obrazy. Marzyciele mogą dosłownie poczuć ciężki oddech psa na zdjęciu i ciepło słońca. Czasami, aby uchronić się przed potencjalnymi niebezpieczeństwami wyobraźni, maluje część rysunku na czarno. Wyraża się ona jako ograniczenie, łatka, krępująca ruch obrazów, żywo odczuwana przez bogatą wyobraźnię artysty. Aby poznać powód, wystarczy porozmawiać z nim. Zapytaj o tę część rysunku, co do której masz wątpliwości. Dziecko chętnie dzieli się subiektywnym znaczeniem, jakie nadało swojemu arcydziełu.

4. Obrazki są narysowane w ponurych kolorach, ale dziecko jest aktywne fizycznie, radosne i spokojne.Może być też tak, że czerń jest sposobem na to, aby rysunek kontrastował z białym papierem. On to po prostu lubi. Co ma zrobić rodzic, jeśli nadal istnieją obawy? Więcej rozmawiaj z dzieckiem, baw się, spędzaj czas razem. Możesz więc sam się przekonać, że Twoje wątpliwości i obawy są bezpodstawne.

5. Lista przypadków, w których ponure kolory są normą dla dzieci w wieku przedszkolnym jest znacznie dłuższa. Każdy indywidualny przypadek wymaga wyjaśnienia i pracy z dzieckiem. Dla starszych dzieci (8-9 lat i więcej) normalne użycie czarnego koloru jest już inne. Jest to związane z dojrzewaniem sfery emocjonalno-wolicjonalnej i rozwiniętą samoświadomością. Teraz żałobny kolor na płótnie jest sposobem na sublimację niepokoju, zmartwień i negatywnych uczuć. Wyczerpujące emocje wyrażane są poprzez smutne obrazy. Istnieją jednak charakterystyczne znaki dla młodszych uczniów i wczesnej młodzieży, które tłumaczą absolutnie normalne powody używania czarnego koloru:

6. Rozwinięta stylistyka.Dla starszych dzieci rysowanie to nie tylko sposób na spędzenie czasu. Nasycają go pewnymi wyobrażeniami artystycznymi, a podejście do rysowania staje się celowe. Na pierwszy plan wysuwa się styl, który dziecko lubi i może być związany z przewagą ponurych kolorów. W takim przypadku nie jest to w żaden sposób objaw problemów psychologicznych.

7. Momenty kryzysowe.Adolescencja to okres poważnych przemian osobowych dziecka. Często nastolatki postrzegają świat jako wrogi byt i używają sztuki, aby wyrazić protest, oburzenie i zwykłą samotność. W takim przypadku miłość do czerni na rysunkach minie wraz z zakończeniem ostrej fazy kryzysu.

Kiedy czarny kolor na rysunku jest alarmującym znakiem

Poniżej przedstawiono warianty użycia koloru czarnego, które wskazują na obecność problemów psychologicznych. Ważne jest, aby te znaki dotyczyły dzieci w wieku od 5 do 8-9 lat. Jeśli dziecko powyżej 10-12 roku życia nadal rysuje na czarno, należy z nim porozmawiać, a w razie potrzeby skonsultować się z psychologiem. Zakres uczuć i emocji u starszych dzieci jest szerszy niż u młodszych uczniów. Wymaga to nie tylko uważnej uwagi i zrozumienia, ale także wsparcia w postaci ramienia rodzica i jego przyjaznego nastawienia.

Nagłe zmiany w palecie kolorów

Na przykład, twój maluch, do pewnego momentu, malował jasne, różowe obrazy z miłymi zwierzętami i jasnym słońcem. Potem styl rysunku uległ gwałtownej zmianie – miłe zwierzęta stały się ciemnymi, smutnymi obrazami. Przyczyn tej zmiany może być wiele, a najpopularniejsze z nich przedstawiamy poniżej:

1. Dziecko przeżyło wiele stresów. Traumatyczne wydarzenie, takie jak śmierć ukochanego zwierzaka, powoduje negatywną reakcję w sferze emocjonalnej. Nie zdając sobie z tego sprawy, głęboko przeżywa stres, a nieświadome emocje znajdują ujście w ponurych kolorach na zdjęciu.

2. był wykorzystywany fizycznie lub psychicznie. Każda przemoc jest upokarzająca i przerażająca dla osobowości dziecka. Nie pozostanie niezauważony w smutnych artystycznych obrazach. Często w takich przypadkach dzieci rysują siebie w pomniejszonym rozmiarze na rysunku (co odzwierciedla ich znikomość, negatywne postrzeganie siebie), a dręczycieli zamalowują aktywnie czarnym lub czerwonym ołówkiem z zaciętym przekreśleniem, aby podrzeć papier (agresja, gniew, złość, nienawiść).

3. Trudności w adaptacji.Nowe społeczeństwo, miejsce i środowisko dla nieśmiałych, wycofanych dzieci to prawdziwa emocjonalna tortura. Trudna adaptacja znajduje odzwierciedlenie nie tylko w rysunku, ale także w innych aspektach życia dziecka (zachowanie, sen, apetyt itp.)..).

Zmiany w osobowości i zachowaniu dziecka.

Używanie koloru czarnego, któremu towarzyszy nagła zmiana zachowania w sposób negatywny, jest niepokojącym sygnałem. Na przykład po przejściu do nowego przedszkola dziecko staje się wycofane, płaczliwe, często skarży się na złe samopoczucie, gęsto maluje papier na czarno. W tym przypadku mamy prawdopodobnie do czynienia z niedostosowaniem, które wymaga działań naprawczych. Wspólnie z psychologiem przepracowywane są obszary interwencji: praca z lękiem, mechanizmami interakcji interpersonalnych, praca diagnostyczna z potencjałem korekcyjnym itp..Następujące zmiany w zachowaniu, wraz z ponurymi tematami i kolorami, wymagają Twojej uwagi:

1. alienacja (od rodziców, przyjaciół, innych znaczących dorosłych).

2. Agresywność.

3. Zaburzenia snu (budzenie się w nocy i płacz, trudności z zasypianiem, koszmary, lęki nocne, moczenie nocne).

4. Lęk (ciągłe lęki, ostra reakcja na głośne dźwięki itp.)..).

Ponure sceny

Temat rysunku jest centralnym parametrem analizy psychologicznej. Podświadome lęki, niepokoje, zmartwienia i agresja wyrażane są poprzez fabułę. Możesz łatwo zauważyć, że prace plastyczne Twojego dziecka stały się ponure, zarówno pod względem kolorystyki, jak i treści. Tak więc gęste, ciemne zabarwienie reprezentuje niepewność, pustkę, strach. Bazgroły – podświadoma próba wykluczenia czegoś lub kogoś ze swojego życia. Rysowanie czarnych zwierząt z dużymi oczami i ostrymi zębami wyraża połączenie intensywnego strachu i agresywnej reakcji. Często dzieci rysują osoby, które sprawiają, że czują się niekomfortowo w kolorze czarnym, w stosunku do innych postaci na obrazku. Jeśli na zdjęciu widzisz morderstwo, intensywne czarne lub czerwone bazgroły lub inne przerażające sceny, lepiej zabierz dziecko do psychologa.

Długotrwałe stosowanie czarnego

Pojedynczy rysunek ponurego obrazu w czerni nie ma potencjału diagnostycznego. Niepokojącym objawem jest przedłużające się rysowanie takich obrazów – co najmniej 3-4 miesiące. Jeśli dziecko ma różne ołówki i farby, ale celowo przez długi czas używa tylko czarnego, to mamy do czynienia z problemem psychologicznym.Co powinni zrobić rodzice w tym przypadku:

1. Samodzielnie rozmawiaj z dzieckiem. Wyjaśnij fabułę obrazka, kto co robi i dlaczego jest tak narysowany.

2. Jeśli nie potrafisz sam sobie z tym poradzić, porozmawiaj z doradcą. Może on pomóc rzucić światło na problem i doradzić, jak sobie z nim poradzić.

Wniosek

Punkty zwrotne pojawiają się, gdy twoje wesołe dziecko rysuje czarne. Jak się okazuje, nie zawsze jest to coś złego i zależy od wielu czynników sprzyjających: wieku, nastroju, pogody itp. Twoim zadaniem jako rodzica jest uważne obserwowanie kondycji młodego artysty, ale pod żadnym pozorem nie narzucaj mu kolorów, które uważasz za „właściwe” – jasnych, żółtych, zielonych, różowych odcieni. Pozwól, aby myśli i uczucia Twojego dziecka znalazły ujście poprzez sztukę, pozwól im wyrazić się swobodnie.