8 najlepszych środków zaradczych na senność

*Przegląd najlepszych według redakcji. Kryteria wyboru. Niniejszy materiał ma charakter subiektywny, nie jest reklamą i nie służy jako wskazówka do zakupu. Przed zakupem konieczna jest konsultacja ze specjalistą.

W naszym artykule o środkach nasennych powiedzieliśmy Ci, jak radzić sobie z bezsennością, abyś mógł wygodnie i w pełni wypocząć. O dziwo, leczenie bezsenności w Federacji Polskaej jest stawiane na znacznie lepszym poziomie, zbliżonym do światowego, niż sytuacja odwrotna. Leki zwalczające senność, energizery, psychostymulanty, które są swobodnie sprzedawane w krajach zachodnich, nie są dostępne w naszym kraju, gdyż znajdują się w wykazie substancji odurzających i ich prekursorów. Musimy więc oszukiwać i radzić sobie „dziadowskimi” sposobami.

O ile w artykułach dotyczących leczenia bezsenności można było mówić o grupach leków, szerokim wyborze dla lekarza leczącego, zarówno tych na receptę, jak i bez recepty, o tyle w leczeniu senności możliwości medycyny domowej są znacznie skromniejsze. Jednak najpierw rzeczy pierwsze. Najpierw powiedzmy o tym, dlaczego może wystąpić nadmierna senność, jakie są jej formy i jak się je nazywa, jak należy ją prawidłowo zdiagnozować.

Przecież dość często pacjent musi brać zupełnie inne leki, które mu pomogą, a nie lek na senność. Na przykład niedostateczna funkcja tarczycy powoduje niedoczynność, której charakterystycznym objawem będzie uporczywa senność w ciągu dnia i ospałość. Taki pacjent nie musi być w ogóle leczony psychostymulantami. Wystarczy unormować jej tło hormonalne, a gdy stężenie hormonów tarczycy osiągnie właściwe wartości, ta patologiczna senność zniknie sama. To samo może się zdarzyć w innych sytuacjach, więc nawet osoba bez wykształcenia medycznego jest pożądane, aby poznać przyczyny nadmiernej senności, aby niezwłocznie skontaktować się z doświadczonym specjalistą. Jak współczesna nauka definiuje nadmierną senność?

Czym jest hipersomnia i co ją powoduje

Nadmierna senność w czasie, gdy w naturalny sposób oczekuje się pełnego czuwania i aktywności, nazywana jest hipersomnią (przypomnijmy, że bezsennością nazywamy zaburzenia snu).

Zwiększona senność w ciągu dnia to stan, który uniemożliwia człowiekowi aktywność przez większą część dnia.

Drugim kryterium senności dziennej jest sytuacja, gdy osoba zasypia w ciągu dnia i w okresie trzech miesięcy występuje co najmniej jeden taki epizod, a następnie stan ten powtarza się. Innymi słowy, muszą wystąpić co najmniej 4 epizody przypadkowego zasypiania w ciągu dnia w ciągu jednego roku, aby uznać je za długotrwałe zaburzenie hipersomniowe.

W międzynarodowej klasyfikacji zaburzeń snu do nadmiernej patologicznej senności zalicza się następujące choroby i stany: narkolepsja, zespół Kleine-Levina, hipersomnia idiopatyczna oraz cała grupa stanów wtórnych. Wyjaśnijmy je bardziej szczegółowo.

Przyczyny hipersomnii

Patologiczna senność nie zawsze występuje. Może wystąpić również u osób zdrowych, jeśli nie spały przez dłuższy czas, są niespokojne lub pod wpływem stresu nerwowego, albo pod wpływem dużych dawek kawy. Ale są specjalne, bolesne warunki. To narkolepsja, zespół Levine’a i hipersomnia idiopatyczna. W tym przypadku nie stwierdza się zewnętrznej przyczyny senności, jest to samo pierwotne zaburzenie snu. Zapoznamy się z nimi szczegółowo.

Narkolepsja

Narkolepsja jest najbardziej znanym z tych schorzeń. Narkolepsja charakteryzuje się kilkoma klasycznymi objawami. Pacjenci mają silną senność dzienną, a potrzeba snu może być tak przytłaczająca, że nazywa się ją imperatywną lub pilną, a pacjent okresowo zapada w drzemkę dzienną, z którą nie może sobie poradzić.

Występuje znaczne obniżenie napięcia mięśniowego lub całkowita bezsenność mięśni, co nazywane jest katapleksją. Nierzadko w ciągu dnia występują epizody takiej katapleksji, czyli senności mięśniowej, a podczas zasypiania i budzenia się pacjent może widzieć żywe wizje wzrokowe lub obrazy mające charakter halucynacji. U pacjenta obserwuje się również wyraźne zmniejszenie napięcia mięśniowego po przebudzeniu i po zaśnięciu, a sen nocny jest znacznie upośledzony.

Głównym objawem, który poważnie wpływa na jakość życia, a nawet prowadzi do niepełnosprawności, jest nieodparta potrzeba snu w ciągu dnia oraz częste epizody zasypiania. Pacjent może spać od 2-3 minut do kilku godzin. Po tym przebudzeniu człowiek czuje się lepiej i jest bardziej aktywny niż wcześniej, ale nie na długo: potem senność znowu się pogłębia.

Charakterystyczne jest to, że ataki te występują, gdy osoba nie jest aktywnie zaangażowana w żaden proces. Dotyczy to korzystania z komunikacji miejskiej, chodzenia do kina, czytania. Próba ćwiczenia, wzięcia prysznica lub pójścia pobiegać może stłumić pragnienie snu, ale czasami ataki senności mogą być żywe i nagłe, np. podczas posiłków lub nawet podczas spaceru.

Pacjenci mają znaczne problemy w nocy. Tak, zasypiają szybko i dobrze, ale potem mają krótkie okresy snu i często się budzą, trudno im ponownie zasnąć, a ich sen nie jest spokojny w nocy i są bardzo aktywne. Jednocześnie u pacjentów może występować zgrzytanie zębami (bruksizm), zespół niespokojnych nóg i inne patologiczne zjawiska podczas snu. Pozostaje dodać, że osoby te dość często mają nadwagę, cierpią na chroniczny lęk lub depresję, miewają ataki paniki i są skłonne do patologicznego zmęczenia.

Zespół Kleine-Levina

Jest to bardzo rzadkie schorzenie, zwane również zespołem hibernacji. Senność jest bardzo silna i uporczywa, utrzymuje się przez długi czas, średnio 10-15 dni. Zdarzają się ciężkie przypadki hibernacji trwającej tygodnie, a nawet miesiące. Te okresy senności mają tendencję do powtarzania się, pacjent śpi do 20 godzin na dobę i wstaje tylko po to, aby zjeść i pójść do łazienki. Dlatego nie należy go mylić z sennym snem. Osoby w śnie letargicznym w ogóle się nie budzą, nie korzystają z toalety, ich metabolizm jest spowolniony i przez kilka dni lub tygodni mogą przypominać martwego człowieka. Jednak osoba z zaburzeniem Kleine-Levina nadal musi być aktywna przez co najmniej kilka godzin dziennie, aby jeść i chodzić do toalety, co oznacza, że jej metabolizm i tempo przemiany materii pozostają na normalnym poziomie.

Jeśli ktoś obudzi się podczas hibernacji, pozostaje ospały, senny i apatyczny. W tym okresie snu pacjent nie pamięta ruchów z dnia poprzedniego, ma słabą percepcję otoczenia, może być żarłoczny, hiper-seksualny i niespokojny. Podczas takiego napadu osoba wypada na wiele dni z życia społecznego i swojego zawodu, spędzając te dni w łóżku. Nie ma fizycznych zmian w narządach wewnętrznych ani nieprawidłowości w badaniach. Pomiędzy tymi epizodami hibernacji, osoba prowadzi zupełnie normalne życie.

Należy przypomnieć, że jest to niezwykle rzadka choroba, a wśród 140 milionów ludzi na świecie z tym schorzeniem liczba osób jest prawie dwukrotnie wyższa niż liczba zgonów. osób mieszkających w Rosji, jest ledwie 50-60 osób z tym rozpoznaniem, ponieważ częstość występowania wynosi średnio 1 na 1000000 przypadków, z wyłączeniem niemowląt i osób starszych. Z czasem epizody patologicznej senności występują coraz rzadziej i średnio po 15 latach od pierwszego ataku osoba staje się normalna. U mężczyzn, z wczesnym początkiem somnolencji poniżej 12 roku życia, choroba ma nieco dłuższy początek.

Hipersomnia idiopatyczna

Jest to choroba, w której nie ma wielu objawów, a senność dzienna występuje losowo i chaotycznie, nie ma u tych pacjentów katapleksji ani obniżonego napięcia mięśniowego, nie ma u nich również okresów hibernacji. Mają normalny czas trwania snu, bez bezsenności nocnej.

Występuje u nich zjawisko trudności w budzeniu się, a czasami rozwija się u nich zjawisko znane jako senność lub bezwładność senna. Podczas próby wybudzenia tacy pacjenci stają się drażliwi, ich świadomość jest zdezorientowana i mogą zachowywać się w sposób automatyczny. Taki bezwład snu może trwać nawet godzinę. Kiedy się budzą, nadal czują się bardzo rozgorączkowani, a sen z poprzedniej nocy nie poprawił ich samopoczucia. U tych pacjentów dość często występują zaburzenia autonomicznego układu nerwowego, bóle głowy, zaburzenia naczyniowe.

Choroba występuje częściej u kobiet, rozpoczyna się średnio w wieku 18 lat, a hipersomnia idiopatyczna najczęściej występuje rodzinnie. Powikłania tej choroby obejmują konsekwencje społeczne. Istnieje możliwość utraty pracy, spadku wydajności, obniżenia statusu społecznego i tak dalej. Konsekwencje społeczne są jednak niebezpieczne w przypadku wszystkich hipersomni pierwotnych.

Grupa wtórnych hipersomni

Hipersomnia wtórna różni się od hipersomnii pierwotnej tym, że ośrodki snu i czuwania, zlokalizowane w mózgu, nie są naruszone, ale przyczyną patologicznej senności jest inne zaburzenie somatyczne, np. ta sama niedoczynność tarczycy lub obrzęk śluzowaty. Objawy są takie same: senność w ciągu dnia, zasypianie w ciągu dnia, przedłużony sen w nocy i inne objawy. Głównym zadaniem lekarza jest ustalenie przyczyny, która spowodowała nadmierną senność. Najczęstszą z nich jest choroba ośrodkowego układu nerwowego. Encefalopatie metaboliczne, przewlekłe zatrucia, następstwa zapalenia mózgu, guzy mózgu, sarkoidoza. Szczególnie charakterystyczna dla występowania senności jest masa objętościowa, która dotyczy obszaru podwzgórza. Nadmierna senność dzienna występuje również w przypadku choroby Parkinsona i różnych chorób dziedzicznych o podłożu genetycznym. Przyjrzyjmy się niektórym z bardziej powszechnych hipersomni wtórnych.

Senność spowodowana lekami

Jest to najczęściej występująca grupa. Wiele leków ma jednoczesne działanie uspokajające, najczęściej są to leki nasenne, które są źle dobrane i kontynuują działanie w ciągu dnia. Należą do nich benzodiazepiny i barbiturany. Senność może wystąpić podczas przyjmowania leków przeciwdrgawkowych w padaczce, leków przeciwalergicznych, zwłaszcza pierwszej generacji. Są to Suprastin, Tavegil, Diazolin, Dimedrol. Senność występuje również podczas przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, niektórych leków antyarytmicznych i beta-blokerów. Dość często senność dzienna występuje u pacjentów w podeszłym wieku, którzy przyjmują jednocześnie kilka różnych leków na choroby serca. W niektórych przypadkach senność wywołana przez leki może być spowodowana przyjmowaniem leków antycholinergicznych i niektórych leków przeciwdepresyjnych.

Senność w zaburzeniach psychicznych

Jeśli osoba jest zarejestrowana u psychiatry, senność dzienna może być również wymawiana. Może być spowodowana ciężką depresją, chorobą dwubiegunową, którą dawniej nazywano psychozą maniakalno-depresyjną. U około jednego na 20 pacjentów z uporczywą sennością dzienną przyczyną jest choroba psychiczna. Tacy pacjenci mają długie okresy zasypiania, często są wybudzani, a we śnie pojawia się faza przebudzenia i choć pozostają w łóżku dłużej niż to konieczne, to efektywność tego snu jest zmniejszona.

Zespół niedoboru snu

Wreszcie hipersomnia wtórna obejmuje również zespół bezsenności. Pojawia się, gdy ten sen jest sztucznie ograniczany i jest mniejszy od zapotrzebowania organizmu. Istnieje stały konflikt pomiędzy zapotrzebowaniem organizmu na odpoczynek a rzeczywistym czasem trwania snu. Często pacjenci nie zdają sobie sprawy, że ich długotrwała praca i mała ilość snu może powodować silną senność w ciągu dnia. Ale ten zespół nie ogranicza się do hipersomni. Pojawia się złe samopoczucie i niepokój, brak energii i motywacji, niska aktywność i nieuwaga. Takie osoby są drażliwe. Zespół niedostatecznej ilości snu należy oczywiście leczyć poprzez zmianę reżimu, a wszystkie objawy ustąpią, jeśli czas trwania snu zostanie zwiększony do co najmniej 7 godzin na dobę przez dłuższy okres. Oczywiście na niedostateczną ilość snu cierpią przede wszystkim nastolatki, młodzież i studenci.

Metody diagnostyczne

Jeśli wydaje Ci się, że wystarczy skarżyć się na senność dzienną i diagnoza jest jednoznaczna, to tak nie jest. Początkowym krokiem jest opowiedzenie o swoich objawach chirurgowi snu lub specjaliście od zaburzeń snu i udzielenie odpowiedzi na specjalne kwestionariusze. Istnieją specyficzne międzynarodowe skale senności, takie jak skala Stanforda i Caroline, te metody badania są subiektywne, ponieważ pacjent może wpływać na ich dokładność.

Wówczas zaburzenia snu muszą być koniecznie zobiektywizowane za pomocą innych metod instrumentalnych. Obejmują one wielokrotne badania latencji snu, polisomnografię i inne metody. Na przykład, test latencji snu bada zdolność osoby do zasypiania w normalnym, spokojnym otoczeniu. Najpierw wykonuje się polisomnografię, która dowodzi, że przed badaniem pacjent miał normalny okres poprzedniego snu nocnego, trwający co najmniej 7 godzin. Następnie odbywa się badanie, które dla dorosłego i zdrowego człowieka przekracza zwykle 10 minut. tj. leżąc w ciągu dnia, w spokojnym i relaksującym otoczeniu, osoba, która chce zasnąć, nie zasypia przed upływem 10 minut. U pacjenta z hipersomnią, czyli sennością, czas ten jest jednak znacznie krótszy, a znaczenie diagnostyczne ma czas poniżej 8 minut. Istnieją inne badania instrumentalne, które należy wykonać, aby potwierdzić lub obalić rozpoznanie hipersomnii.

Leczenie senności

Najpierw przyjrzymy się tym lekom, które można łatwo kupić w każdej Polskaej aptece bez recepty, a które nieco wzmocnią pacjentów i zwiększą ich witalność. Jest to grupa adaptogenów. Po tym rozważymy te leki, które również można kupić w aptekach bez recepty, ale nie będą to już adaptogeny, lecz leki syntetyczne, np. najbezpieczniejsza i najskuteczniejsza kofeina. Wreszcie w ostatniej grupie znajdą się wszystkie najbardziej skuteczne tabletki, które są stosowane za granicą i bywają wykorzystywane nie tylko do leczenia różnych form senności, ale także do poprawy zdolności intelektualnych.

Leki te są czasami stosowane przez studentów, a nawet przez naukowców do szczególnie wymagających zadań, leki te zwiększają czujność i stymulują ośrodkowy układ nerwowy. Właśnie dlatego wzbudziły one niepokój odpowiednich „władz”.

Dla każdego produktu leczniczego zostanie podana międzynarodowa niezastrzeżona nazwa (INN), jeśli to możliwe. Jeśli istnieje oryginalny przedstawiciel, który został opracowany i wprowadzony do praktyki klinicznej jako pierwszy, jego nazwa zostanie podana bezpośrednio po INN. W przypadku generyków, czyli komercyjnych kopii, wymienione zostaną również te najbardziej znane, a przy niektórych lekach podany zostanie przedział cenowy. Cena jest aktualna dla aptek wszystkich form własności w Federacji Polskaej na październik 2019 r.

Najlepsze środki na senność

Nominacja	miejsce	nazwa produktu	cena
Domowe środki psychostymulujące	1	Kofeina	48€
2	Sydnocarb	730€
3	Wenlafaksyna (Velafaxine, Velafax, Venlaxor, Venlafaxine-organics)	217€
Leki zatwierdzone przez FDA (USA)	1	Oksymaślan sodu (Xyrem)	1 109€
2	Modafinil (Provigil)	3 500€
3	Solriamphetol (Sunosi) i pitosant (Wakix)	3 500€
4	Levothyroxine (Synthroid)	83€
5	Melatonina (Melaxen)	370€

Adaptogeny

Adaptogeny to początek leczniczej walki z sennością. Adaptogeny to leki tonizujące pochodzenia roślinnego, które zwiększają metabolizm organizmu, oraz adaptację do zmiennych warunków środowiska, dlatego nazywane są. Jest ich wiele. Są to m.in. chińska trawa cytrynowa, żeń-szeń, rhodiola rosea, leuzea, aralia, a nawet odwar i nalewka z owoców dzikiej róży i echinacei.

Wszystkie te leki są zwykle sprzedawane w formie płynnej, w postaci ekstraktów i nalewek, i są niedrogie. Mechanizm ich działania na organizm nie jest do końca poznany, ale ich skutki są dobrze znane. Tonacja ciała stopniowo wzrasta, a wraz z nią jego witalność. Metabolizm jest aktywowany, funkcje autonomiczne i endokrynologiczne są również aktywowane.

Jak działa ten ogólny efekt tonizujący?? Zwiększa wydzielanie gruczołów żołądkowo-jelitowych, podnosi apetyt, zwiększa wydolność serca, nieznacznie podnosi ciśnienie krwi. Oprócz tego ogólnego wpływu na narządy, występuje również lekka psychostymulacja. Oczywiście jego poziom nie jest tak wysoki jak w przypadku zagranicznych narkotyków, takich jak pochodne amfetaminy. Ale nadal, w łagodnych przypadkach, ta psychostymulacja jest dobrym sposobem na zwalczanie senności. Zwiększa się zdolność pacjenta do pracy, zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Zmniejsza zmęczenie i objawy asteniczne.

Należy podkreślić, że ten psychostymulujący i ogólny efekt tonizujący jest bardzo łagodny i można go uznać za mieszczący się w granicach normy fizjologicznej. Adaptogeny nie mają działania uzależniającego, nie powodują nadpobudliwości, a tym bardziej euforii. Bardzo ważny efekt uboczny, ale przydatny, można uznać wzrost odporności, niska toksyczność, dobra tolerancja, brak istotnych skutków ubocznych.

Oprócz produktów ziołowych należy wspomnieć o pantokrynie, która jest pozyskiwana z młodych rogów jelenia szlachetnego. Do adaptogenów zalicza się również propolis, mumijo, różne kompleksy witaminowe, które zawierają ich suplementy, np. żeń-szeń Doppelherz, eliksir ziołowy Bittnera, balsam chiński Złoty Smok. Produkowane są różne sole do kąpieli zawierające adaptogeny i wyciąg z sosny. Nie ma sensu szczegółowo wyliczać zalet i wad poszczególnych przedstawicieli; należy mieć o nich ogólne pojęcie, ponieważ wszystkie są sprzedawane bez recepty i mogą być stosowane jako leki pierwszego rzutu przeciwko nadmiernej senności.

Domowe środki psychostymulujące

Dlaczego ta sekcja jest nazywana „domowymi” psychostymulantami? Ponieważ importowane środki psycho-stymulujące są nielegalne. Niestety dla nich, wiele z tych narkotyków to amfetamina. Ale umieszczanie ich na takich listach, które ograniczają ich obieg, jest działaniem bardzo krótkowzrocznym i niemądrym. W kraju narkomania staje się stopniowo tańsza, pojawiły się chemiczne i solne środki zastępcze, liczba narkomanów nie maleje, a stołeczna „elita” oddaje się czystej kokainie. W tym świetle drogie leki nie mają możliwości pomocy pacjentom, a narkomania nadal kwitnie.

Psychostymulanty, które jeszcze nie tak dawno były w sprzedaży, są znacznie słabsze od amfetaminy, na przykład Mesocarb czy Sidnocarb. Ten lek mogliby już przepisywać rodzimi specjaliści, ale niestety skończyła im się rejestracja i jej nie odnowili, co znowu jest celową polityką prowadzącą do zniszczenia służby zdrowia. W końcu Polskanom zostaje tylko pochodna metyloksantyny, czyli zwykła kofeina. Dostępny jest w roztworze oraz w formie tabletek i jest dość dobry na zwykłe, nie ciężkie ataki senności i braku energii. Istnieją leki z innych grup farmakologicznych, które nie są klasyfikowane jako adaptogeny, ale nie będziemy ich tutaj rozpatrywać.

Rozważ tylko Sidnocarb i kofeinę. Krajowi eksperci w walce z bezsennością stosują inne leki, takie jak duloksetyna i wenlafaksyna z grupy leków przeciwdepresyjnych – selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Nie jest to zbyt wygodne, ponieważ wenlafaksyna jest krótko działająca i dłuższe uwalnianie jest bardziej odpowiednie do zwalczania senności. Innym lekiem przeciwdepresyjnym, który może być stosowany, jest fluoksetyna, której stosowanie jest uzasadnione w przypadku depresji lub lęku w obecności narkolepsji.

Należy pamiętać, że nagłe odstawienie tych leków może zwiększyć utratę napięcia mięśniowego lub katapleksję, aż do ciężkiego stanu zwanego „stanem katapleksyjnym” włącznie. Tylko kofeina jest jedynym lekiem, który można dostać bez recepty. Ma to jednak bardzo mały wpływ, więc od tego zaczniemy.

Kofeina

Ocena popularności:* 4.9

Każdy zna ożywcze działanie kofeiny. Alkaloid ten znajduje się również w liściach herbaty, nasionach kawy i orzechach coli, które są wykorzystywane do produkcji Coca Coli. Stymuluje centralny układ nerwowy, zwiększa wydajność i skraca czas reakcji. Senność po zażyciu kofeiny jest chwilowo zniesiona i zmniejszona. zwiększa siłę serca, podnosi ciśnienie krwi i powoduje zwiększoną diurezę. Po filiżance mocnej kawy powstaje więcej moczu.

Kofeina w małych dawkach ma działanie pobudzające, ale w większych dawkach działa depresyjnie i może powodować senność. Dotyka ona bardziej osoby starsze niż młode. W przypadku senności stosuje się go w dawce 100 mg rano i 100 mg, w tej samej dawce, po południu. Nie należy przepisywać go w dużych dawkach, większych niż 3 tabletki, czyli 300 mg na dobę. To równowartość czterech dużych filiżanek dość mocnej kawy.

Kofeina w postaci tabletek (caffeine sodium benzoate) jest bardzo tania, ale jej opakowanie zawiera tylko kilka tabletek. Pudełko 10 tabletek 100 mg kofeiny będzie kosztować od 40 do 70 Zlotykh., Jest to produkcja krajowa – Tatkhimpharmpreparaty. Podwójna dawka, 200 mg #10, a koszt tego pakietu to również około 60 Zlotykhli. Produkowany jest przez zakłady chemiczne Borschagovsky na Ukrainie.

Zalety i wady

Zaletą kofeiny jest to, że jest naturalnym, szybko działającym lekiem bez skutków ubocznych, o ile nie zwiększa się dawki. Jeśli dawka jest duża, doprowadzi do patologicznego pobudzenia, pozbycie się senności zamieni się w bezsenność, pojawi się tachykardia, wysokie ciśnienie krwi i inne nieprzyjemne efekty. Nie przyjmuj kofeiny, jeśli masz wysokie ciśnienie krwi, jaskrę lub zaburzenia rytmu serca. Niewątpliwą zaletą jest łagodne działanie, niski koszt, a miłośnicy, którzy nie tolerują kawy, tabletka kofeiny może równie dobrze zastąpić odczucia związane z ulubionym napojem. Jest też niezaprzeczalna zaleta. Jeśli celem jest zachowanie czujności i jasności umysłu, np. na egzaminy, można go kupić bez recepty.

Sidnocarb

Ocena popularności:* 4.8

Sidecarb i jego analog, mesocarb, są znacznie silniejszym środkiem psychostymulującym, który plasuje się gdzieś pośrodku między kofeiną a pochodnymi amfetaminy, które są zakazane w Rosji. Sidnocarb jest wskazany do stosowania, oprócz senności, w przypadku senności, osłabienia sprawności, letargu i zespołu astenoneurotycznego. Pomaga w leczeniu różnych ciężkich chorób, zatruć i infekcji w fazie zdrowienia. Stosowany jest również w kompleksowym leczeniu alkoholizmu i zespołu abstynencyjnego, upośledzenia umysłowego u dzieci, w przypadku chorób organicznych ośrodkowego układu nerwowego. Lek przyjmuje się raz lub dwa razy na dobę, z wyjątkiem wieczora, tj. rano i przed obiadem, przed posiłkami. Zazwyczaj stosowana dawka wynosi 25 mg na dobę, przy czym dawka początkowa wynosi 5 mg.

Zalety i wady

Należy pamiętać, że działanie stymulujące tego leku rozwija się stopniowo, a nie od razu. Jest to dobre rozwiązanie, ponieważ nie ma ostrego efektu aktywizującego i pobudzającego od samego początku. Lek nie wywołuje euforii, pobudzenia ruchowego, tachykardii i wzrostu ciśnienia krwi, czyli działań niepożądanych typowych dla kofeiny. Sidnocarb nie ma. Po ich odstawieniu nie powraca ogólne osłabienie i senność, a występowanie uzależnienia jest znacznie mniejsze. U pacjentów mogą jednak wystąpić działania niepożądane, takie jak zmniejszenie apetytu, bezsenność, niepokój i brak umiaru.

Być może najważniejszym nieprzyjemnym skutkiem jest jego przedłużająca się niedostępność w aptekach na terenie Federacji Polskaej i niemal wszechobecna. Istnieje informacja, że Sidnocarb stracił świadectwo rejestracji i nie jest już sprzedawany w Rosji. Jest to bardzo przykry fakt, wskazujący na brak zainteresowania krajowych organów służby zdrowia potrzebami pacjentów. Dlatego też jest tu tylko wspomniany, ponieważ istnieje możliwość jego zakupu za granicą, jeśli istnieją przesłanki.

Wenlafaksyna (Velaxin, Velafax, Venlaksor, venlafaxine-organiczny)

ocena popularności:* 4.7

Veluxin to nowoczesny lek z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, lek przeciwdepresyjny. Oprócz senności wskazany jest w depresji, zaburzeniach lękowych. Stosować lek raz dziennie w dawce 75 mg, może to w zupełności wystarczyć do aktywizacji pacjenta, można zwiększyć dawkę dwukrotnie, koniecznie uwzględniając przeciwwskazania. Maksymalna dawka dobowa wenlafaksyny wynosi 350 mg.

Najtańsza krajowa wenlafaksyna jest produkowana przez Organikę – można ją kupić już od 280 rbl. za opakowanie 30 tabletek 75mg. Przypomnijmy, że opakowanie 28 tabletek Velaksinu, który jest produkowany na Węgrzech przez firmę Aegis, będzie kosztować od 950 euro. Ale kapsułki o przedłużonym uwalnianiu, które zapewniają długotrwałą, bardziej komfortową ulgę od senności, są droższe. Cena zaczyna się od 1100 Zlotykhli. do 1500 rbl. dla tej samej paczki.

Zalety i wady

Lek jest przeciwwskazany u osób z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby i nerek, u kobiet w ciąży i karmiących oraz poniżej 18 roku życia. Należy zachować ostrożność przy przepisywaniu go osobom z wysokim ciśnieniem krwi, w tym ciśnieniem wewnątrzgałkowym i jaskrą, z niską masą ciała i niewydolnością serca. Działania niepożądane mogą obejmować osłabienie, bezsenność i pobudzenie, obniżenie ciśnienia krwi, zmniejszenie liczby płytek krwi, pocenie się, zaburzenia erekcji i zaburzenia wytrysku u mężczyzn.

Leki zatwierdzone przez FDA (USA)

Tych leków nie można kupić w Rosji, a za próbę ich wwiezienia do kraju grozi odpowiedzialność karna. Mogą one zawierać pochodne amfetaminy, więc przypomina to trochę niesławne Freezium. Jednak najbardziej znanym lekiem jest modafinil. W 2019 roku w USA zatwierdzono dwa kolejne leki do leczenia senności i narkolepsji, porozmawiajmy o nich krótko. Zacznijmy jednak od zwykłego oksymaślanu sodu, czyli kwasu gamma-hydroksymasłowego.

Oksymaślan sodu (Xyrem)

Ocena popularności:* 4.9

Hydroksymaślan sodu (GHB) był bardzo popularny w szpitalach chirurgicznych, na oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii w latach dziewięćdziesiątych i nie było szczególnych problemów z jego dystrybucją. Obecnie stały się one również zupełnie niepotrzebnie skomplikowane i oksymaślan sodu nie jest dostępny w handlu ani na receptę. Lek jest bardzo rzadko spotykany, nawet w specjalistycznych szpitalach.

Poprawia czas trwania zarówno szybkiego, jak i wolnego snu, jest bardzo dobry w przypadku narkolepsji. W ciągu dnia kontroluje senność, likwiduje paraliż senny, zwalcza halucynacje i zmniejsza występowanie katapleksji. Czas jego działania jest bardzo krótki, nie dłuższy niż 4 godziny. Dlatego, aby zapewnić fizjologiczny i odpowiedni sen w nocy, należy zażyć go 2 razy: przed pójściem spać i w środku nocy, budząc się specjalnie w tym celu. Dawka początkowa wynosi 4,5 g co 24 godziny i może być zwiększona o 1,5 g co drugi tydzień. Maksymalna dawka oksymaślanu sodu wynosi 9 g na dobę. Najczęstsze działania niepożądane to utrata masy ciała i nudności, a ze względu na sedację u pacjentów z nadwagą może wystąpić zwiększone nocne chrapanie i bezdech senny, co może być związane ze zwiększonym ryzykiem zgonu.

Modafinil (Provigil)

Ocena popularności:* 4.8

Modafinil jest bardzo szeroko stosowany do zwalczania senności, choć jego mechanizm wciąż nie jest w pełni poznany. Uważa się, że zwiększa stężenie monoamin w strukturach centralnego układu nerwowego. W gruczołach pozapiramidowych zwiększa się ilość dopaminy, w podwzgórzu wzrasta stężenie noradrenaliny, a w korze płatów czołowych zwiększa się produkcja serotoniny. Przyjmuje się go rano, w dawce 100 mg. Lek dodaje się następnie w południe, w tej samej dawce. Maksymalna dawka dobowa wynosi 400 mg.

Wykazano, że efekt psychostymulujący rozwija się u 50% wszystkich pacjentów i jest on wystarczający do przeciwdziałania senności. Niekiedy jednak pojawia się ból głowy, zwłaszcza przy gwałtownie zwiększanych dawkach. Jeśli zwiększasz ją powoli, ten efekt uboczny nie pojawia się. Modafinil może również podnosić ciśnienie krwi i zwiększać poziom lęku, jak w przypadku wszystkich wielu leków, które skutecznie zwalczają senność. Jak wspomniano wyżej, nie ma planów rejestracji tego leku w naszym kraju.

Solriamphetol (Sunosi) i pitolizant (Wakix)

Ocena popularności:* 4.7

Ten lek jest bardzo nowy i został zatwierdzony przez amerykańską agencję federalną (FDA) dopiero w tym roku. Pierwszy lek jest przeznaczony do leczenia senności, w tym senności pierwotnej, narkolepsji i zespołu bezdechu sennego. Można ją uznać za rewolucyjny przełom, ponieważ ma zupełnie inne działanie farmakologiczne niż psychostymulacja. Jest to pierwszy zarejestrowany inhibitor wychwytu zwrotnego dopaminy i jednocześnie noradrenaliny, lek o podwójnym działaniu. Solriamphetol jest również zatwierdzony do leczenia senności dziennej u dorosłych.

Drugi lek, pytolizant, może być również nazwany. Lek ten nie jest jeszcze dostępny nawet w USA, ponieważ został zatwierdzony przez FDA dopiero w sierpniu tego roku (2019). Lek ten jest antagonistą receptorów histaminowych typu 3, a jego zadaniem jest zwiększenie syntezy i uwalniania histaminy w mózgu. Histamina jest znanym mediatorem, który stymuluje czuwanie i zmniejsza senność. Wykazano, że lek ten znacząco zmniejsza senność u 30% osób z tym zaburzeniem, które były oporne na inne leki. Dlatego w przyszłości Wakix może stanowić rezerwę lub drugą linię leczenia pierwotnej hipersomnii.

Levothyroxine (Synthroid)

Ocena popularności:* 4.7

Lek jest syntetycznym analogiem hormonu tarczycy i jest stosowany w Stanach Zjednoczonych w leczeniu zaburzeń endokrynologicznych. Zwykle przepisuje się go osobom z obrzękiem mięśniowym lub niedoczynnością tarczycy. Ale badania wykazały, że stosowany u pacjentów z wczesną postacią niedoczynności tarczycy, przy niewielkim spadku stężenia hormonu, zmniejsza senność dzienną, a także skraca średni czas snu. To był przyjemny efekt uboczny. Lek ten jest modyfikowany, badany i udoskonalany, ponieważ, choć obiecujący, niesie potencjalne ryzyko nasilenia arytmii i ich występowania.

Melatonina (Melaxen)

Ocena popularności:* 4.7

Substancja ta, syntetyczny analog hormonu melatoniny, została już opisana w innych recenzjach przy okazji radzenia sobie z bezsennością, jetlagiem, czyli bolesną dezadaptacją do zmiany stref czasowych. Melatonina jest aktywnie produkowana w nasadce, czyli szyszynce, w młodym wieku, natomiast w starszym wieku jej produkcja stopniowo maleje. Melaxen może być wskazany w leczeniu senności dziennej, ale nie ze względu na jego działanie aktywizujące, czyli psychostymulujące, lecz w celu poprawy jakości fizjologicznego snu nocnego. Nie będziemy tu szczegółowo opisywać producentów, efektów i cen Melaxenu i jego analogów, odsyłamy do odpowiednich artykułów.

Zamiast konkluzji

W rzeczywistości inne leki również mogą mieć działanie aktywujące, a są przeznaczone do leczenia zupełnie innych chorób. Jest więc lek Selegiline, czyli przedstawiciel inhibitorów monoaminooksydazy (MAOI). Najczęściej stosowany w leczeniu choroby Parkinsona, ale tłumi również senność w ciągu dnia. Dlatego też może być stosowany również w niektórych wskazaniach.

Ciekawe badania wykazały, że popularny antybiotyk klarytromycyna również zwalcza senność dzienną i poprawia jakość życia. Jest to antybiotyk makrolidowy, pochodna erytromycyny, od dawna stosowany w leczeniu różnych zakażeń. Jego zdolność do zwalczania senności dziennej została udowodniona w prawdziwym, podwójnie ślepym, kontrolowanym placebo badaniu z 2015 roku, które zostało przeprowadzone zgodnie ze wszystkimi zasadami. Lek znacząco zmniejszał senność i zwiększał energię.

Kofeina, tauryna i ich analogi są surowo zabronione wraz z alkoholem. Wszystkie alkoholowe koktajle na bazie kofeiny – takie jak niesławna „Jaga” lub „Jaguar” w puszkach – spożywane regularnie w ilości 3-5 puszek dziennie prowadzą w ciągu sześciu miesięcy do ciężkich, nieodwracalnych postaci kardiomiopatii alkoholowej, często powodując nagłą śmierć u młodych mężczyzn po pozornie zdrowym początku.

Oczywiście, nawet w przypadku hipersomnii pierwotnej konieczne jest nie tylko leczenie farmakologiczne, ale także indywidualna adaptacja, właściwe nastawienie do choroby i rozwijanie umiejętności zachowań adaptacyjnych. Ważne jest zwiększenie poczucia własnej skuteczności u pacjenta oraz informowanie lekarzy o hipersomni. Jest to ważny problem medycyny snu, a jak dotąd w naszym kraju, jak widać z listy leków, nie poświęcono mu wystarczającej uwagi.

*Ranking popularności powstał na podstawie analizy danych o popycie z serwisu wordstat..