Porównanie systemu Windows Hibernate i Standby | Ważne różnice

Starsze systemy operacyjne Windows – np. XP i 7 – mają dość ciekawy sposób obsługi danych. Zostały one pierwotnie zaprojektowane dla komputerów o niskiej wydajności, więc wbudowane mechanizmy zakładają użycie przestarzałego sprzętu. Najlepiej widać to na przykładzie dwóch trybów zawieszenia – uśpienia i czuwania.

Dowiedzmy się, jaka jest różnica między hibernacją a trybem czuwania w systemie Windows i gdzie się podziały w Windows 10.

Jak działa sam system operacyjny Windows?

Gdy system Windows jest uruchomiony, wszystkie działające dane są przenoszone z dysku twardego do pamięci RAM. To znaczy, że ta tymczasowa pamięć zawiera rdzeń samego systemu operacyjnego, uruchomione programy, otwarte dokumenty itp. Wynika to przede wszystkim z faktu, że dysk twardy jest dość powolnym elementem konfiguracji komputera, a wielokrotny dostęp do niego prowadziłby do niezwykle powolnej pracy urządzenia.

RAM sam w sobie jest medium zależnym od energii. Innymi słowy, może on przechowywać dane tylko wtedy, gdy jest zasilany prądem. Brak odżywiania – wszystkie informacje są wymazywane. A dysk twardy (HDD) jest nieulotny, nawet jeśli poleży kilka lat bez prądu, nic się nie stanie z zapisanymi na nim informacjami.

Wszystkie informacje ważne dla działania komputera są przechowywane na dysku HHD. Znajduje się tam sam system operacyjny, jego jądro (zestaw sterowników, interfejsów i środowisk wykonawczych), zainstalowane programy i dane użytkownika. Po włączeniu komputera wszystko zostaje przeniesione do pamięci RAM i pozostaje tam aż do wyłączenia, okresowo zrzucając się z powrotem na dysk twardy, jeśli nie ma na nim wystarczająco dużo miejsca.

Tak więc, zasada działania systemu operacyjnego Windows jest jasna. Teraz możemy przystąpić do analizy trybów uśpienia i czuwania.

Jak działa hibernacja

Hibernacja w systemie Windows (w niektórych przypadkach nazywana również „hibernacją”) oznacza całkowite przeniesienie danych z pamięci głównej na dysk twardy przy chwilowym odłączeniu od sieci.

Działa to więc w ten sposób:

1. Użytkownik naciska przycisk uśpienia lub zamyka pokrywę notebooka;

2. System operacyjny zrzuca całą pamięć RAM i przenosi ją na dysk twardy jako osobny plik;

3. Po chwili użytkownik włącza komputer lub otwiera laptopa;

4. System operacyjny ładuje wymagane minimum danych;

5. Windows znajduje zrzut pamięci RAM i wysyła go „z powrotem”;

6. Użytkownik widzi znajome środowisko.

Zapisuje wszystko podczas przełączania na „sen”. Dokumenty edytowalne, układ okien na ekranie, inne elementy środowiska użytkownika. Nie zużywa jednak praktycznie żadnej energii, co jest szczególnie przydatne w przypadku laptopów – lub komputerów stacjonarnych, jeśli trzeba je pozostawić włączone przez dłuższy czas.

Zalety

• Utrzymuje środowisko biurowe;

• Brak zużycia energii.

Wady

• Stosunkowo długi czas bootowania po „obudzeniu”;

• Musi mieć dużo wolnego miejsca na dysku.

Konkretnie, rozruch po „obudzeniu” może trwać od 8-9 sekund w Windows 10 do 1-2 minut w starszych systemach operacyjnych. I zależy to bezpośrednio od szybkości dysku twardego.

Ponadto „sleep” nie zadziała, jeśli na dysku systemowym jest mniej wolnego miejsca niż całkowita ilość pamięci RAM. Mimo to, trzeba go gdzieś wyrzucić. Tak więc konfiguracje z 4 GB „RAM” potrzebują więcej niż 4 GB wolnego miejsca na systemowym dysku twardym do pracy w trybie „sleep”.

Jak działa tryb zawieszenia

Z drugiej strony tryb czuwania wymaga stałego zasilania. Faktem jest, że po przełączeniu na niego komputera, dane z pamięci RAM są zapisywane w tym samym. W zasadzie wystarczy zawiesić procesy i wyłączyć ekran.

Jak wspomniano powyżej, pamięć RAM jest lotna. Aby móc przechowywać dane, musi być zasilany energią elektryczną. Dane w „standby” nie są przenoszone z RAM do pamięci stałej – a więc prąd nadal do nich płynie.

W konsekwencji tryb uśpienia nie jest odpowiedni dla laptopów. Przy modernizacji do niego komputer tylko nieznacznie zmniejsza zużycie energii.

Ale wybudzenie z trybu uśpienia trwa sekundy nawet na słabych komputerach z jedno- lub dwurdzeniowymi procesorami lub wolnymi dyskami twardymi. I tak nadaje się do szybkiego powrotu do pracy po przestoju.

Ponieważ dane są przechowywane w pamięci RAM, sesja użytkownika nie zostaje przerwana. Otwarte dokumenty pozostają otwarte, okna nie „odchodzą” od swoich miejsc. Z tym, że programy przestają działać – więc np. torrenty nie będą pobierane w czasie czuwania.

Zalety

• Bardzo szybkie uruchamianie po wybudzeniu, nawet na słabych komputerach;

• Zapisywanie sesji użytkownika.

Wady

• Tylko nieznaczne zmniejszenie poboru mocy;

• Praktycznie niespotykane w nowoczesnych konfiguracjach.

Gdzieś w połowie lat 00-tych zaczęli porzucać tryb czuwania. Microsoftowi udało się zmienić algorytmy systemu operacyjnego, dzięki czemu wybudzenie z trybu uśpienia będzie trwało bardzo krótko.

Czyli tryb uśpienia zaczął znikać już w Windows 7. Niektóre kompilacje tego systemu operacyjnego były nadal wyposażone w tę funkcję, ale nowsze wersje dostarczały ją bez niej. A z Windows 8, 8.1 i 10 usunęły ją całkowicie, pozostawiając jedynie tryb uśpienia.

Funkcje operacyjne systemu Windows 7 i nowszych

Wspomniany kilka akapitów wyżej nowy tryb hibernacji pojawił się w Windows Vista. O systemie operacyjnym zapomniano jednak jak o koszmarze dwa lata po jego premierze – był tak niestabilny. A „glitche” dotknęły również ten nowy tryb hibernacji.

Poprawiona i ulepszona wersja została wprowadzona w Windows 7. Polega ona na przeniesieniu zrzutu pamięci RAM na dysk twardy bez usuwania jakichkolwiek danych z samej „pamięci RAM”.

To znaczy, że podczas snu komputera dane były przechowywane w dwóch miejscach jednocześnie. RAM był zasilany prądem, a wszystko inne nie, co zmniejszało zużycie energii. Następnie, po przebudzeniu, komputer sprawdzał pamięć RAM – i jeśli miał potrzebne dane, uruchamiał się z niej. A jeśli nie, to uruchamiał się z dysku twardego.

Mechanizm ten nazwano „hibernacją hybrydową”. Zachował on mocne strony swoich poprzedników i poprawił ich słabości. I dlatego jest stosowany we wszystkich nowych systemach operacyjnych Microsoftu, zastępując tradycyjne Standby i Hibernate.

Oczywiście wymaga to dużo miejsca na dysku twardym. Tam też przechowywany jest zrzut pamięci z pamięci RAM. A na nowoczesnych komputerach, które mogą być wyposażone w 16-32 GB pamięci RAM i dysk SSD 128 GB jako dysk systemowy, ta utrata miejsca jest dość zauważalna. Jednak mechanizm ten może znacznie przyspieszyć uruchamianie systemu, niezależnie od tego, czy zasilanie zostało odłączone, czy nie. Nie zaleca się więc jego wyłączania, a już na pewno nie usuwania plików systemowych.

Czy powinienem wyłączyć hibernację?

Hibernacja, normalna lub hybrydowa hibernacja to złożony mechanizm, który jest głęboko zintegrowany z systemem zarządzania energią płyty głównej. Dlatego „zabawa” z nim może mieć bardzo poważne konsekwencje.

Oczywiście niektóre źródła zalecają wyłączenie hibernacji w celu zwiększenia ilości dostępnego miejsca na dysku systemowym. Jednak efekt nie będzie największy. Możesz zaoszczędzić średnio 5-7 gigabajtów, ale uszkodzenie systemu może być znacznie poważniejsze niż byś chciał.

1. Po pierwsze, ostatnia sesja nie będzie już zapisywana. Może to prowadzić do utraty ważnych danych na przykład w przypadku niespodziewanego rozładowania laptopa lub przypadkowego naciśnięcia przycisku zasilania w komputerze stacjonarnym.

2. Po drugie, komputer będzie się uruchamiał powoli, ściągając się za każdym razem od nowa. Nawet na „maszynach” z dyskiem SSD proces ten może trwać do kilku minut.

3. Wreszcie, usunięcie pliku hibernacji może wpłynąć na ogólny system zarządzania energią. A po tym, komputer nie będzie mógł się normalnie wyłączyć.

Dlatego hibernację czy tryb uśpienia najlepiej pozostawić bez zmian. Oczywiście można go wyłączyć poprzez standardowe ustawienia Windows (wybierając w odpowiednim menu opcję „Nigdy”), ale nie można ręcznie usuwać plików systemowych.