Jak rozwijać mowę dziecka od urodzenia do roku życia: porady terapeutów mowy

Terapeuci mowy twierdzą, że kształtowanie się mowy jest szczególnie szybkie w pierwszym roku życia dziecka. Jak dobrze rozwinięta mowa nie jest przekazywana genetycznie, ani nie jest cechą wrodzoną. To zależy tylko od rozwoju funkcji. Najkorzystniejszy czas to okres od urodzenia do 3 lat. Nasz artykuł daje nowym rodzicom informacje o tym, jak rozwijać rozwój mowy u dzieci od urodzenia do roku.

Etapy rozwoju mowy

Rozwój mowy u dzieci przebiega stopniowo. Jest ona podzielona na cztery etapy. Przejście z jednego etapu do drugiego nie jest płynne, lecz szarpane. Granice etapów zacierają się ze sobą ze względu na indywidualność. Jeśli dziecko jest opóźnione o kilka tygodni, to jest to norma i rodzice nie powinni być zaniepokojeni. Ale już kilkumiesięczne opóźnienie może być oznaką patologii.

1. Od urodzenia do 2 miesięcy– Etap płaczu. Reakcja noworodka objawia się płaczem, który ma nosowy ton.

2. Od 2 do 5 miesięcy– Googlowa scena. Głos dziecka staje się bardziej intonowany, zmienia się w zależności od nastroju. Potrafi bezwiednie wytwarzać głoski „n”, „k”, „d”, „b”, „m”, „n”. Pojawiają się pierwsze sylaby: „la”, „na”, „pa”, „ba”, „nya”.

3. W wieku 3 miesięcy– Etap pierwszego śmiechu.

4. 6 do 7 miesięcy– Etap gaworzenia. Dziecko jest w stanie wymówić poszczególne dźwięki i uformować je w pojedyncze słowa, które są jeszcze zrozumiałe tylko dla bliskich dziecka np. „dai”, „pi”, „tata”, „baba”, „mama”, „papa”. Dziecko wymawia sylaby kilka razy pod rząd, jakby opowiadało historię.

5. Od 8 miesięcy do rokuEtap pierwszych słów. Do końca pierwszego roku życia dziecko wypowiada około 25 słów. Oczywiście nie są one jeszcze złożone, składają się z tych samych sylab. Niemowlęta już w wieku jednego roku zazwyczaj wyrażają się „swoimi” słowami, które rozumieją tylko bliscy.

„Gadających” i „milczących”

Każde dziecko ma indywidualne tempo rozwoju, na które może mieć wpływ choroba, stres, deficyty społeczne i wielojęzyczne środowisko.Psychologowie dzielą dzieci na dwa typy:

1. „Gaduły” wykazują żywe zainteresowanie otaczającym je światem. Zaczynają wypowiadać się przed swoimi rówieśnikami. Prawdopodobnie będą rozmawiać po zakończeniu, zadając pytania.

2. „Milczące dziecko ma tendencję do bycia mniej lub bardziej kontemplacyjnym. Potrzebują czasu, aby przystosować się do środowiska. Zaczynają mówić później niż ich rówieśnicy, ale bez wad wymowy, zwykle od razu zdaniami.

Statystyki pokazują, że dziewczynki zaczynają mówić wcześniej niż chłopcy. Z natury są bardziej emocjonalne, co widać już w niemowlęctwie.

Rozwój według miesięcy

Jeśli nie rozwiniesz mowy w pierwszym roku życia, nie będzie ona ukształtowana i nie będziesz w stanie jej później nadrobić, nawet przy aktywnym uczeniu się. Zatem od urodzenia niemowlę powinno być zanurzone w środowisku aktywnej komunikacji mowy. Michaił Khvattsev, ojciec założyciel radzieckiej logopedii, zebrał wskazówki dla nowych rodziców, aby rozwijać mowę w pierwszym roku życia.

Od urodzenia do 3 miesięcy

Od urodzenia należy zwracać uwagę na rozwój dziecka.

1. Śpiewajcie samogłoski „o”, „i”, „a”, „u”.

2. Mówiąc do dziecka, pokazuj mu ruchy warg i języka. Dzieci są zawsze uważne na dorosłych. Będą patrzeć na twoją twarz i kopiować ruchy, które wykonujesz podczas wydawania dźwięków.

3. Śpiewać kołysanki.

4. Mów do dziecka, ale nie z elokwencją, prostymi słowami, krótkimi zdaniami.

5. Przerwa po mówieniu do dziecka. Później „odpowie” w swoim języku.

6. Masuj ręce, dłonie. Niemowlęta mają jeszcze palce zaciśnięte w pięść. Lepiej jest wykonać masaż relaksacyjny, gdy dziecko śpi. Masaż palców wykonuje się od paznokci do podstawy.

7. Zabawa w wrony z rękami, liczenie palców.

8. Wykorzystaj rymowanki dla przedszkolaków, maluchów i szkrabów.

Od 3 do 5 miesięcy

Rady dla rodziców:

1. Gdy tylko dziecko zacznie nucić, powtarzaj za nim dźwięki, które od niego usłyszysz: „ahoo”, „ow”, „goo. To jest sposób na zaangażowanie go w dialog.

2. Czytaj krótkie rymowanki.

3. Mów do dziecka prostymi słowami, ale z różną intonacją, rytmem i artykulacją.

4. Kontynuacja działań z etapu pierwszego.

Od 5 do 9 miesięcy

Jest to czas przejścia na nowy poziom rozwoju mowy dziecka. Nowe porady dla rodziców odpowiednio:

1. Kontynuacja zabaw paluszkowych z włączeniem rymowanek przedszkolnych i krótkich wierszyków.

2. Czy aktywne rymowanki i wierszyki przedszkolne.

3. Zabawa w chowanego, podglądanie, chowanie twarzy, chowanie zabawki.

4. Połącz się z książkami za pomocą bodźców dotykowych i efektów dźwiękowych.

5. Praca z obrazami przedmiotów i zwierząt w zbliżeniu. Brak drobnych elementów widocznych na zdjęciach.

6. Naucz się zabaw z gestami, „bye”, „hello”, „przytul”.

7. Wprowadzić odgłosy zwierząt, pies – woof, kot – meow, mysz – pee-pee.

Od 9 do 12 miesięcy

W tym wieku dziecko aktywnie naśladuje mowę dorosłych. Speechoterapeuci radzą, by porozumiewać się z nim prostymi, jasnymi, klarownymi słowami, bez „baby talk. Mowa dorosłych powinna być niespieszna. Rady dla rodziców:

1. Zwróć uwagę dziecka na dźwięki telefonu, kroki, deszcz, szum wody.

2. Muzyka do zabawy, piosenki dla dzieci, delikatne melodie, dźwięki natury.

3. Poprawnie nazywa nazwy przedmiotów, nie używając zdrobnień i wyrazów nosowych.

4. Rozwijaj umiejętności motoryczne.

5. Praca z obrazami przedmiotów.

6. Zamieszczaj zdjęcia ludzi, pokazuj na nich części ciała, nazywaj je.

7. Zacznij od ćwiczeń i piosenek.

8. Pokaż obiekt w działaniu. Nazwij czynność, lalka siedzi, piłka się toczy, piesek biegnie.

9. Zadawaj pytania typu: „Kto to jest??”, „co to jest?”, „gdzie?”, „gdzie jest króliczek, kotek?”.

10. Motywowanie działań w mowie.

Zawsze rozmawiaj z dzieckiem, nie milcz, komentuj wszystko, co widzisz wokół siebie podczas spaceru.

Co powinni zrobić rodzice

Aby pomóc dziecku mówić w sposób naturalny, rodzice potrzebują jak najwięcej informacji, doświadczeń sensorycznych, bodźców. Logopedzi radzą dorosłym, aby zwracali uwagę na następujące punkty w rozwoju dzieci od urodzenia do jednego roku.

1. Pierwszym zmysłem dziecka jest dotyk. Im więcej dziecko otrzymuje od urodzenia ciepłych rąk matki, masażu, gimnastyki, zabaw o różnej fakturze, tym lepiej. Poznaje siebie i świat poprzez wrażenia dotykowe. Zabawki z tkaniny, gumy, drewna i plastiku, farby do malowania palcami, piasek i płatki w słoiku są świetne dla niemowląt.

2. Twoje dziecko rodzi się już z dobrze rozwiniętym słuchem. Rozwijaj dziecko poprzez to uczucie, dostarczaj mu jak najwięcej informacji dźwiękowych, każdy ruch uzupełniaj mową.

3. Zachęcaj dziecko za pomocą wzroku, aby pomóc mu skupić wzrok na rzeczach. Zabawki i zabawki należy wieszać w odległości 30 cm od twarzy. Zwiększanie arsenału zabawek stosownie do wieku dziecka, zwracanie uwagi na wrażenia wzrokowe i nadawanie im charakteru dźwiękowego.

4. Wprowadzać różnorodność smaków i stopniowo, zgodnie z odpowiednimi dla wieku przedziałami pokarmowymi. Przedstaw dziecku nazwy produktów spożywczych.

5. Zapoznaj dziecko z różnymi zapachami, zapachem ciastek, jesiennych liści i kwiatów. Naucz go rozpoznawać zapachy.

6. Poprawa umiejętności motorycznych brutto. Przyzwyczajaj dziecko do aktywnych ruchów od pierwszych tygodni życia, pozwól mu swobodnie machać rączkami i nóżkami. Gdy dziecko podrośnie, upewnij się, że ma bezpieczną przestrzeń, w której może się swobodnie poruszać.

7. Rozwijać drobne umiejętności motoryczne. Wiele mówi się obecnie o związku palców z mową, który wynika z bliskości ośrodków ruchowych i mowy w mózgu.

Zajęcia służące rozwojowi mowy powinny być systematyczne i konsekwentne. Zawsze i wszędzie mów o przedmiotach wokół ciebie, nieznanych dźwiękach.

Porady ogólne

Terapeuci mowy udzielają młodym rodzicom następujących ogólnych wskazówek, które pomogą przyspieszyć rozwój mowy dziecka:

1. Mówić bez przerwy.Twoje dziecko jest gotowe do wchłaniania informacji od razu po urodzeniu, jak gąbka, o tym co widzi, czuje i słyszy. Słuch Twojego dziecka jest w pełni rozwinięty. Mówcie o wszystkim, gdzie poszliście, kto przyszedł, komentujcie każdy drobiazg. Czynności, którym towarzyszą słowa, prowadzą do szybkiego zrozumienia mowy i słów. Po krótkim czasie dziecko będzie w stanie zrozumieć, czego się od niego oczekuje poprzez słowa, a nie działania.

2. Powtarzaj za swoim dzieckiem. Dzieci jak dzieci próbują powiedzieć cokolwiek. Zwykle przybiera to formę niekończącego się powtarzania jakiegoś dźwięku. To trenuje dykcję dziecka. W tym wieku najlepiej, aby rodzice powtarzali za dzieckiem. Możesz stopniowo zwiększać trudność, nucąc dziecku znane dźwięki „dya-dya-dya”. W ten sposób uczy się nadążać. Będzie to miało również znaczenie dla późniejszego rozwoju mowy.

3. Pokaż, jakie odgłosy wydają zwierzęta.Jeśli w domu jest kot, powiedz „miau”, a jeśli jest pies, powiedz „woof”. Dzięki temu dziecko szybko nauczy się odgłosów zwierząt. Po zbudowaniu aparatu mowy może być w stanie wołać za kotem znanym sobie dźwiękiem „kotek, kotek, kotek”. Jeśli w domu nie ma zwierząt, wzmocnij dźwięki obrazkami.

4. Rozwijać drobne umiejętności motoryczne. Jeśli zwrócisz uwagę, zauważysz, że małe dzieci chcą wszystkiego dotykać swoimi rękami. To rozwija ich mózg. Jeśli rozwiniesz drobne umiejętności motoryczne przed ukończeniem pierwszego roku życia, pomoże to przyspieszyć rozwój mowy. Ale wszystkie czynności z małymi przedmiotami powinny być zdecydowanie wykonywane pod ścisłym nadzorem osoby dorosłej.

5. Organizowanie zajęć towarzyskich z rówieśnikami.Dzieci odnoszą się do siebie bardziej niż do dorosłych, nawet jeśli wygląda to jak gaworzenie. Nie byłoby złym pomysłem mieć dziecko, które już potrafi mówić. Dzięki temu dziecko będzie próbowało go naśladować.

6. Język migowy dawkowania.Łatwiej jest dziecku pokazać gestem niż powiedzieć słowami. Dlatego, gdy tylko dziecko zacznie wskazywać gestem na przedmioty, matka powinna skomentować to słowami, zamiast milcząco podawać dziecku potrzebny przedmiot. Dziecko wskazuje na sok, mówi, że to sok, na kota, mówi, że to kot.

Najczęstsze błędy popełniane przez dorosłych

Najczęstsze błędy popełniane przez dorosłych w trakcie rozwoju dziecka są następujące:

1. Nadmierny nadzór. Rodzice mają tendencję do przewidywania życzeń dziecka. Dziecko nie rozwija potrzeby mówienia. Nie uczy się wyrażać swoich myśli, co prowadzi do spowolnienia procesu mowy.

2. Nie włączanie nowych osób do kręgu społecznego dziecka, co później utrudni komunikację w nieznanym otoczeniu.

3. Przesadne lub zaniżone wymagania dotyczące mowy. W niektórych rodzinach dziecko w ogóle nie odczuwa potrzeby mówienia. Zdarza się, że dziecko jest ciągle proszone o „powtórzenie” lub „powiedzenie”. Zdarza się, że w tej samej rodzinie spotyka się dwa podejścia jednocześnie, babcia jest nadopiekuńcza, a ojciec wymagający. Jest to szkodliwe zarówno dla mowy, jak i dla ogólnego rozwoju dziecka.

4. Nadmiernie szybka lub wolna, monotonna mowa rodziców.Niebarwna emocjonalnie mowa dorosłych, bez pauz, źle wpływa na rozwój mowy dzieci.

Unikać prób przyspieszenia naturalnego rozwoju mowy dziecka. Nie powinien męczyć się na zajęciach.

Kiedy należy wezwać specjalistę

Wszystkie dzieci rozwijają się inaczej, niektóre zaczynają mówić wcześniej niż ich rówieśnicy, niektóre później. Normy nie zawsze świadczą o tym, że dziecko rozwija się nieprawidłowo.Zalecamy jednak konsultację z lekarzem w następujących przypadkach

1. W wieku 2 miesięcy dziecko nie krzyczy przed karmieniem.

2. W wieku 5 miesięcy dziecko nie uśmiecha się ani nie nuci.

3. W wieku 6 miesięcy dziecko nie słucha mowy ani muzyki.

4. W wieku 7 miesięcy nie rozpoznaje głosu rodziny, nie reaguje na intonację.

5. W wieku 9 miesięcy nie gaworzy, nie powtarza sylab dorosłych, kombinacji dźwięków, nie naśladuje intonacji rodziców.

6. W wieku 11 miesięcy nie macha przecząco, nie żegna się gestem.

7. W wieku 1 roku nie potrafi powiedzieć prostych słów, nie wykonuje podstawowych próśb „aport”, „daj”, „pokaż”.

Dziecko musi być uczone od urodzenia. Im częściej będziemy mówić do naszego dziecka, tym szybciej zacznie ono mówić. Jeśli matka odnosi się do małomównych, zamiast aktywnie spędzać czas z dzieckiem siedzącym przy telefonie, nie dziwi fakt, że mówi ono później niż jego rówieśnicy.