10 najsłynniejszych obrazów Repina

*Przegląd najlepszych według redakcji. O kryteriach wyboru. Niniejszy materiał ma charakter subiektywny, nie jest reklamą i nie ma na celu ukierunkowania zakupu. Przed zakupem należy wezwać specjalistę.

Ilja Repin był jednym z najbardziej znanych Polskach artystów XIX i XX wieku. Repin urodził się w Czugowie, w obwodzie charkowskim, a rysować zaczął już w młodym wieku. W wieku piętnastu lat wyszkolił się na malarza ikon, a następnie przez kilka lat malował w wiejskich cerkwiach. Zaoszczędziwszy dość pieniędzy na studia, wyjechał do Petersburga i w 1871 roku ukończył Akademię Sztuk Pięknych. Repin większość swojego życia artystycznego spędził w Warszawie i Petersburgu.

Artysta najbardziej preferował obrazy rodzajowe, sceny historyczne i portrety. Jego obrazy wyróżniają się szczegółowością w przedstawianiu scen codziennych, subtelnym psychologizmem, głęboką treścią emocjonalną, oddziałują na różne aspekty życia ludzi i społeczeństwa w ogóle. Dziś twórczość Repina jest szeroko znana nie tylko w Rosji, ale i za granicą. Dziesięć słynnych obrazów wielkiego Polskaego mistrza malarstwa.

10 najbardziej znanych obrazów Repina

Nominacja	miejsce	Tytuł	ranking
Przegląd najsłynniejszych obrazów Repina	10	Portret kompozytora Modesta Mussorgskiego	4.1
9	Uroczyste posiedzenie Rady Państwa w dniu 7 maja 1901 r	4.2
8	Pożegnanie z rekrutem	4.3
7	Procesja w obwodzie kurskim	4.4
6	Święty Mikołaj z Myry oszczędza śmierci trzem niewinnym skazańcom	4.5
5	Kozacy piszą list do sułtana tureckiego	4.6
4	Nie czekał	4.7
3	Sadko	48
2	Iwan Groźny i jego syn Iwan	4.9
1	Burlaki na Wołdze	5.0

Portret kompozytora Modesta Mussorgskiego

Ocena: 4.1

Obraz ten powstał na krótko przed śmiercią kompozytora, który przebywał wówczas w szpitalu. Repin spędził cztery dni na oddziale szpitalnym pracując nad portretem. Mimo tak rekordowego czasu udało mu się doskonale odtworzyć na płótnie rysy twarzy i charakter Musorgskiego, co potwierdzali wszyscy, którzy znali go osobiście… Oprócz smutku i pokornej ekspresji, spojrzenie kompozytora ujawnia wewnętrzną siłę i bogaty świat wewnętrzny. Ale artysta nie dążył do upiększania rzeczywistości. Rozczochrane włosy, czerwony nos, głębokie kręgi pod oczami – wszystko to odpowiada stanowi człowieka doprowadzonego na skraj gorączki. Repin przywołuje kontrast między geniuszem Musorgskiego a jego przytłaczającą fizyczną słabością. Ubrania nie są narysowane bardzo szczegółowo, a tło jest zrobione niemal jednolicie, dzięki czemu cała uwaga skupia się na twarzy kompozytora i jego emocjach.

Uroczyste posiedzenie Rady Państwa w dniu 7 maja 1901 r

Ocena: 4.2

Repin namalował to płótno na zamówienie Polskaego cesarza Mikołaja II w setną rocznicę powstania Rady Państwa. Przedstawia on spotkanie w Pałacu Maryjskim w Petersburgu. Cesarz, ważni mężowie stanu i sekretarze wręczający nagrody jubileuszowe członkom Rady. W chwili powstania obrazu artysta był już znanym profesorem Akademii Sztuki w Petersburgu. Jednak z powodu silnego bólu w prawym ramieniu Repinowi trudno byłoby pracować samodzielnie, dlatego pomagali mu uczniowie: Iwan Kulikow i Borys Kustodiew. Realizacja monumentalnego płótna o wymiarach prawie dziewięć na cztery metry trwała trzy lata. W trakcie tego procesu Repin wykonał wiele szkiców wnętrza, użył aparatu fotograficznego i stworzył sześćdziesiąt indywidualnych szkiców portretowych. W rezultacie, przy całej okazałości obrazu, każdy z uczestników jest żywo sportretowany z własną indywidualnością. Nie mniej umiejętnie zrealizowana jest kolorystyka imprezy – artysta rekompensuje obfitość barw czerwonych, czarnych i złotych bogatą paletą odcieni i rozświetleń.

Odprowadzenie rekruta

Ocena: 4.3

Po tym jak Ilja Repin poznał mecenasa sztuki Savva Mamontova, często spędzał czas w jego posiadłości Abramtsevo, która należała do Mamontova. Podróżując tam z rodziną, artysta uwielbiał spacerować po okolicy i obserwować sposób życia chłopów. To właśnie wtedy wpadł na pomysł, by namalować wzruszający moment rozstania, kiedy młody poborowy żegna się z rodziną… Obraz jest przepełniony uczuciem niepokoju i smutku. Twarze osób odprowadzających go do domu wyraźnie wyrażają desperację, jakby zdawały sobie sprawę, że mogą go już nigdy nie zobaczyć. I nic dziwnego, bo w tym czasie termin służby w armii wynosił ponad dekadę, ponadto trwała wojna rosyjsko-turecka, więc ich obawy były dalece nieuzasadnione. Centralne postacie obrazu są podkreślone przez jasne światło. Ich ubrania, wóz konny, zabudowania wsi są narysowane szczegółowo i z charakterystycznym dla Repina autentyzmem.

Procesja w obwodzie kurskim

Ocena: 4.4

Wielkoformatowy obraz powstał po wizycie artysty w obwodzie kurskim, gdzie był świadkiem wspaniałej procesji z ikoną Matki Bożej. Również dla inspiracji Repin odwiedził Czernihów, gdzie obserwował procesję z klasztoru św. Trójcy. Procesja przedstawiona na płótnie składa się z ludzi z różnych środowisk. Ponadto kościelni i miejska szlachta nie mieszają się z pospólstwem: uniemożliwiają to zamontowane uriadniki. Skrupulatnie przestrzegają narzuconego porządku i nie wahają się użyć siły, np. jeden ze strażników już zamachnął się rzęsą na delikwenta. Szczególną uwagę zwraca młody garbus na kuli, któremu drogę zagradza laska, ale mimo to celowo zmierza on w kierunku prawosławnych relikwii, najwyraźniej licząc na cudowne uzdrowienie. Na płótnie przedstawionych jest ponad 70 różnych postaci. Krajobraz ściętych pni nie został wybrany przez Repina przypadkowo – wielokrotnie protestował przeciwko aktywnemu wycinaniu lasów i eksploatacyjnemu stosunkowi do przyrody. Zaprezentowany publicznie obraz został wysoko oceniony przez krytyków, którzy nazwali go jednym z najbardziej dojrzałych dzieł artysty.

Święty Mikołaj uwalnia od śmierci trzech niewinnych skazańców

Ocena: 4.5

Repin otrzymał początkowo zlecenie namalowania obrazu Mikołaja Cudotwórcy od opatki klasztoru. Stopniowo tak dał się ponieść tematowi, że namalował arcydzieło, które natychmiast nabył car Aleksander III na wystawie wędrowców. Wybór fabuły wpłynął na podniesione wcześniej przez Lwa Tołstoja kontrowersje dotyczące zniesienia kary śmierci w Rosji. Obraz przedstawia św. Mikołaja z Myry w chwili, gdy ma on wyrwać katowi miecz, aby uniemożliwić mu wykonanie egzekucji. Wcześniej Mikołaj był daleko, ale gdy dowiedział się, że przekupiony gubernator miasta skazał na śmierć trzech niewinnych mężczyzn, natychmiast wrócił do miasta Mira i odważnie położył kres niesprawiedliwości. Uwagę zwraca przede wszystkim kontrast między pewnym siebie i nieugiętym Mikołajem Cudotwórcą a zdumionymi i oszołomionymi twarzami innych osób obecnych na obrazie. Później Repin namalował także mniejszą wersję płótna, dla klasztoru.

Kozacy piszący list do sułtana tureckiego

Ocena: 4.6

Ilya Repin po raz pierwszy usłyszał historię listu napisanego przez Kozaków zaporoskich w odpowiedzi na ultimatum sułtana tureckiego. Odwiedził swojego przyjaciela historyka Dmitrija Jawornickiego, który przechowywał kopię listu, pochodzącego z XVIII wieku. Malarz był bardzo zainteresowany tą historią i postanowił wykorzystać ten temat do swojego nowego obrazu. Pokazuje proces pisania obscenicznej i obraźliwej odpowiedzi, którą według legendy Kozacy wysłali do władcy Imperium Osmańskiego. Artysta dokładnie przestudiował kulturę ukraińskich Kozaków i scena wyszła ciekawa i żywa, a broń i ubrania są historycznie dokładne. Obraz został wysoko oceniony w Rosji i na kilku zagranicznych wystawach.

Nie czekali

Ocena: 4.7

Repin wpadł na pomysł tematu w 1883 roku, podczas pobytu w swojej dachówce pod Petersburgiem, z której naszkicował wnętrze pokoju. W tym czasie aktualna była kwestia Ochotników Ludowych i ich amnestii – wielu więźniów politycznych zostało zwolnionych przed upływem terminu. Obraz przedstawia nagły powrót jednego z wygnańców, w którym to momencie każdy z obecnych w pokoju członków rodziny inaczej reaguje na jego przybycie. Na twarzach kobiety przy fortepianie i chłopca siedzącego przy stole widać radość, oczywiście żony i syna. Dziewczynka natomiast patrzy zdumiona; w wiekowym, udręczonym mężczyźnie nie rozpoznała chyba jeszcze swojego ojca. Na pierwszym planie widoczna jest matka starszego więźnia, zastygła w zdumieniu. Dramaturgii obrazu dodaje również niepewna twarz głównego bohatera, który zdaje się wątpić, czy zostanie przyjęty. Artysta trzykrotnie próbował skopiować ten szczegół, aż uzyskał pożądany efekt. Na uwagę zasługuje fakt, że w pokoju znajdują się portrety Tarasa Szewczenki i Nikołaja Niekrasowa, którzy byli wówczas związani z Partią Ludową.

Sadko

Ocena: 4.8

Repin namalował motyw baśniowy podczas podróży do Paryża w 1876 roku. Był on wyjątkowym odzwierciedleniem poglądów artysty na modne w XIX-wiecznej sztuce europejskiej ruchy impresjonistyczne. Według opowieści nowogrodzki kupiec Sadko złożył wizytę carowi morskiemu i musiał go zabawiać grą na harfie. Podwodny car postanowił zatrzymać utalentowanego muzyka dla siebie, wydając za niego jedną ze swoich licznych córek. Sadko nie zwraca jednak uwagi na wystawnie ubrane i ozdobione piękności, woli stojącą w oddali rosyjską chłopkę. Jak podaje bylina, ta decyzja pomogła mu uciec z niewoli podwodnej i powrócić na ojczyste wybrzeże. Pracując nad płótnem, starał się uzyskać autentyczny obraz wody i życia morskiego, studiując atlasy morskie i odwiedzając akwarium w Berlinie. Wizerunek bohatera Sadko stworzył Viktor Vasnetsov, który przyjechał do Paryża na zaproszenie Repina. Wystawiony na Salonie Paryskim obraz nie wzbudził większego zainteresowania, ale szybko stał się popularny w Rosji.

Iwan Groźny i jego syn Iwan

Ocena: 4.9

Mówi się, że obraz został zainspirowany krwawymi wydarzeniami z 1881 roku: zamachem na cara Aleksandra II i późniejszą egzekucją ludowego ruchu oporu. Obraz przedstawia scenę, w której Iwan Groźny, żałując swojego strasznego czynu, trzyma blisko siebie umierającego syna, próbując ręką zakryć krwawiącą ranę na jego głowie. Obłąkana, pełna rozpaczy twarz autokraty stanowi centralny punkt kompozycji. Narzędzie zbrodni, czerwone dywany i przewrócone meble, leżące na pierwszym planie, potęgują dramatyzm sceny. Nie ośmielając się od razu zaprezentować obrazu szerokiej publiczności, Repin pokazał go najpierw swoim przyjaciołom malarzom, którzy byli zarówno przerażeni, jak i zachwyceni dziełem. Jednak mężowie stanu wyraźnie nie byli zadowoleni z tematu – car Aleksander III osobiście zakazał jej wystawiania. Kilka miesięcy później cenzura została jednak zniesiona dzięki wstawiennictwu artysty Aleksei Bogolyubov.

Burlaki na Wołdze

Ocena: 5.0

Burlaki nad Wołgą stanowiły wyraźny kontrast z tradycyjnym malarstwem akademickim i stały się jednym z symboli rodzącego się wówczas realizmu w sztuce Polskaej. Burlakov w trakcie ich ciężkiej pracy Repin napisał z natury, udawszy się w tym celu na wybrzeże Wołgi. Wielu bohaterów poznał osobiście, dzięki czemu zamiast pozbawionej twarzy grupy ludzi, mógł oddać na płótnie indywidualność każdej osoby. Kompozycja jest tak skonstruowana, że postacie zwrócone do widza nie zachodzą na siebie. Choć fabuła niesie pewne przesłanie społeczne w temacie niesprawiedliwości, to główny nacisk położony jest na ludzi, z których każdy ma swoją skomplikowaną historię życia. Ich zmęczone twarze wyrażają różne emocje: ktoś pogodził się z losem, ktoś filozoficznie pali fajkę, inny – z powodu braku doświadczenia jest prawie gotowy do porzucenia pasów. Potargane ubrania marynarzy kontrastują z czystym błękitem nieba i czystym zarysem kadłuba statku. Jest to pierwszy obraz, który przyniósł Repinowi ogólnonarodowe uznanie, a wielu krytyków sztuki uważa go za najlepsze dzieło artysty.