15 najsłynniejszych filozofów świata

*Przegląd najlepszych według redakcji. W sprawie kryteriów wyboru. Niniejszy materiał ma charakter subiektywny, nie jest przeznaczony jako reklama i nie służy jako poradnik zakupowy. Przed dokonaniem zakupu prosimy o kontakt z ekspertem.

Być może prędzej czy później w życiu każdego człowieka przychodzi moment, w którym zaczyna on zadawać sobie różne egzystencjalne pytania. Jaki jest sens istnienia?? Dlaczego świat jest tak niesprawiedliwy? Umysł czy materia są pierwotne? Chociaż… może trochę się tam pospieszyliśmy, rzadko kiedy kwestionujemy materializm czy idealizm.

Te pytania prześladują ludzkość od niepamiętnych czasów. I różni myśliciele z przeszłości próbowali na nie odpowiedzieć. Albo przynajmniej odpowiednio sformułować pytania. W rezultacie na historię ludzkości wpłynęła ogromna liczba filozofów. Niektóre z ich pomysłów rozpadły się w pył i pozostały tylko w podręcznikach, niektóre są ucieleśnione we współczesnych instytucjach społecznych, inne są po prostu okazją do popisania się erudycją.

Niezależnie od tego, dlaczego zwracasz się do historii myśli – czy to w poszukiwaniu odpowiedzi na najważniejsze pytania egzystencji; aby zrozumieć społeczeństwo i innych ludzi; czy po prostu, aby pochwalić się cytatami Seneki w dialogach podczas kupowania brokułów w Billa na wyprzedaży – opracowaliśmy ranking 15 najsłynniejszych filozofów na świecie.

Do opracowania rankingów wykorzystano dane z wyszukiwarek internetowych. O którego filozofa najczęściej pytamy?.

Przegląd najsłynniejszych filozofów świata

Alvin Toffler

Ocena: 4.3

Alvin Toffler jest rzecznikiem najnowszej szkoły filozoficznej. Jego prace, publikowane w drugiej połowie XX wieku, opisują postindustrialne, informacyjne społeczeństwo i miejsce w nim człowieka. To jest sytuacja, której jesteśmy teraz świadkami.

W swojej kultowej już pracy „Szok przyszłości”, opublikowanej po raz pierwszy w 1970 roku, Alvin Toffler opisał tak zwaną „trzecią falę”, zupełnie nowy rodzaj społeczeństwa wyłaniający się z rewolucji intelektualnej. Przewidywał powstawanie ogromnych ilości subkultur, zjawisko masowej konsumpcji, zacieranie się granic między „producentami” a „konsumentami”, ale przede wszystkim prymat informacji. W istocie, idee stają się obecnie cenniejsze niż jakikolwiek towar. Przewidywał również powstanie „gospodarki konsumpcyjnej”, która zastąpi tradycyjny kapitalizm.

Pomimo tego, że za życia filozof ten nie był szczególnie popularny, jego idee, wcielane teraz w otaczający świat, przyniosły Alvinowi Tofflerowi sławę. Jego przewidywania – od lokalnych (efekt „szoku przyszłości” spowodowany irracjonalnym konsumpcjonizmem, w którym co roku po premierze kupuje się nowego iPhone’a, byle tylko nadążyć za zmieniającym się społeczeństwem) po globalne – spełniają się już teraz. A jeśli cierpisz na niezrozumiały ból głowy i nie masz jak złapać ostatniego autobusu, przeczytaj jego książki.

Artur Schopenhauer

Ocena: 4.4

Arthur Schopenhauer – jeden z najbardziej znanych przedstawicieli niemieckiej szkoły filozoficznej. Jego myślenie było przeciwstawne do myślenia poprzedników. Na przykład był bardzo aktywny w swojej krytyce pism Kanta i generalnie skłaniał się ku ideom irracjonalizmu.

W filozofii Schopenhauera idea istnienia niepoznawalnego jest prześledzona. Dzieli nasze globalne środowisko na rzeczy proste, które ludzki umysł może pojąć, oraz obszary, których po prostu nie da się zrozumieć. Jednak tendencje mistyczne widoczne w myśli tego filozofa sugerują, że te niepoznawalne sfery są dla nas dostępne poprzez objawienie, wiarę, uczucie i inne „impulsy”.

Jednak filozof ten zdobył swoją popularność we współczesnym świecie przede wszystkim dzięki idei powszechnego pesymizmu. Według jego pism jedynym organem wiedzy jest intelekt. Uzupełnia ją jednak ważna cecha ludzkiej psychiki – wola. A idea powszechnego pesymizmu polega na tym, że ta wola jest bez znaczenia, bo nasz świat, który ty i ja zamieszkujemy, jest najgorszym z możliwych. A zadaniem człowieka jest przejście przez ten świat, przez „arenę usianą płonącymi żarami. I nie ma sensu utrzymywać woli życia, bo intelekt musi zrozumieć, że istnienie człowieka na ziemi tylko pomnaża jego cierpienie.

Jednocześnie Artur Schopenhauer, podobnie jak buddyści, był zagorzałym przeciwnikiem samobójstwa. Zadaniem człowieka jest przejście przez świat, a nie „oszukanie” drogi przez „arenę usianą płonącymi żarami”.

Diogenes

Ocena: 4.5

Diogenes to chyba jedyny filozof w rankingu znany nie ze swoich dzieł, ale z krzykliwego zachowania. Nieustannie żartował z Ateńczyków i z tych „figli” wyciągał wysoce intelektualne wnioski.

Na przykład pewnego dnia wyszedł na plac miejski w Atenach i zaczął wygłaszać jakiś filozoficzny wykład. Prawda, nikt go nie słuchał. Wtedy Diogenes wydał ptasi wrzask – a wokół niego zebrał się tłum gapiów. I krytykował ich – mówił, że gdy mówił ważne rzeczy, to nikt go nie słuchał, ale jak tylko ryczał jak nierozumny ptak – i tam Ateńczycy stali z szeroko otwartymi ustami.

Diogenes był założycielem szkoły cyników, szczególnej gałęzi filozofii, która wywodziła się z niższych klas społecznych. Cynicy ostentacyjnie gardzili światem i tradycyjną koncepcją świata, traktując swoje ubóstwo jako symbol, odrzucenie przyjemności, państwowości i moralności publicznej. Diogenes szukał w tym również cnoty, uważając, że celem człowieka jest wyzwolenie od dóbr danych mu z góry, przez społeczeństwo lub przez szczęście.

Dlatego światopogląd Diogenesa trudno nazwać cynicznym w nowoczesnym rozumieniu tego słowa, raczej epatującym i ascetycznym, falsyfikującym ascezę i krytykującym fortunę, społeczeństwo i korzyści, jakie one dają.

Niccolo Machiavelli

Ocena: 4.5

Niccolò Machiavelli, jeden z najbardziej znanych filozofów, którzy badali idee państwa i rządu. Większość jego pism poświęcona jest krytyce i spekulacjom na temat działalności różnych władców starożytności, antyku i czasów nowożytnych (w okresie życia autora, czyli na początku XVI wieku).

Najsłynniejszym dziełem Niccolo Machiavellego jest „Suweren”. Opisuje w niej zarówno sposoby przejmowania władzy, jak i metody rządzenia, a także daje portret idealnego władcy. I co charakterystyczne, idee, które Machiavelli opublikował w tym dziele, są aktualne do dziś. Jego zdaniem jest kilka sposobów dojścia do władzy – broń, siła, szczęście. A ponieważ fortuna nie ma władzy nad człowiekiem, suweren opracowuje sposoby osiągnięcia sukcesu przy użyciu przemocy. Według Machiavellego dobry władca musi być czasem przyrównany do zwierzęcia – a szczególna cześć w oczach włoskiego filozofa zarezerwowana jest dla lisów i lwów.

Według Niccolo Machiavellego ludzie bardziej cenią władcę skutecznego niż cnotliwego, gdyż sukces państwa prowadzi do dobrobytu całego społeczeństwa, natomiast cnota suwerena prowadzi do dobrobytu tylko niektórych grup. I to się przejawia w dzisiejszym społeczeństwie. Nawet władcy okrutni wobec własnego narodu są usprawiedliwieni, gdy ich państwa osiągają pewien sukces w tej czy innej sferze.

John Locke

Ocena: 4.5

John Locke, angielski filozof i pedagog, był jednym z twórców ruchu liberalnego. Jego idee dotyczące praw i wolności człowieka znalazły na przykład odzwierciedlenie w Deklaracji Jeffersona i Washingtona, głównym dokumencie państwowym USA.

Główny nurt myśli Johna Locke’a dotyczy jednak kształtowania się ludzkiego umysłu. Wydedukował ideę zakładki

rasa – „czyste konto”. Każdy człowiek rodzi się z czystym umysłem i przez całe życie wypełnia go własnymi doświadczeniami składającymi się z pojedynczych percepcji. Według Johna Locke’a uczucia człowieka są pierwotne i mają pierwszeństwo przed jego intelektem. W konsekwencji te same obiekty są różnie postrzegane przez różne osoby.

Podstawowym produktem myślenia jako własności duszy, według Johna Locke’a, są idee. Pochodzą one z doświadczeń zewnętrznych i wewnętrznych. Proste pomysły rozwijały się później w bardziej złożone idee. Doświadczenie jest jedynym źródłem takich myśli i nie może być w tym żadnej „naiwności” czy mistycyzmu.

W innych pismach John Locke omawia idee państwowości. Według niego jedynym stanem, do którego warto dążyć dla człowieka, jest pełna wolność. Ludzie powinni mieć pełne prawo do dysponowania swoją własnością i egzystencją. Żaden człowiek w społeczeństwie nie może być sługą lub wasalem, nie tylko wobec innej jednostki, ale także wobec instytucji publicznej. Powinno to się przejawiać np. w swobodzie przemieszczania się lub administrowaniu mieniem.

Koncepcje Johna Locke’a otrzymują teraz drugie narodziny. Również dzięki temu, że coraz więcej prezydentów i głów państw wybiera liberalizm i libertarianizm jako swoją główną ideologię.

Voltaire

Ocena: 4.6



Wolter to jeden z najsłynniejszych francuskich filozofów. To właśnie jego idee i pisma ukształtowały okres oświecenia. Jednocześnie za życia Woltera (pierwsza połowa XVIII wieku) dość krytycznie odnosili się do panującego systemu społeczno-politycznego.

Według Voltaire’a sprawiedliwe społeczeństwo opiera się na trzech podstawowych zasadach – wolności, równości i braterstwa. I każdy z nich był przeciwstawiany rzeczywistej warstwie społecznej. Feudalizm charakteryzował się nierównością, wpływ kościoła niefrasobliwością. Ale sam Voltaire rozumiał, że każde społeczeństwo z własnością jest skazane na podział na bogatych i biednych.

Wolność zatem, zdaniem Voltaire’a, może równie dobrze zastąpić własność. Ludzie powinni mieć prawo wyboru, dla kogo pracują. Ta swoboda pracy pomogłaby im uzyskać majątek bez jego faktycznego posiadania.

Voltaire aktywnie krytykował religię. Jego zdaniem kościół był między innymi winny podziałowi społeczeństwa. Ale krytykował też ateizm. W społeczeństwie oświeconym, według tego filozofa, istniała wolność wyznania. Voltaire wzywał do braterskiej jedności przedstawicieli różnych wyznań.

Pisma społeczne i polityczne Woltera ukształtowały ideę monarchii sprawdzonej, która później przekształciła się w konstytucyjną. I w XIX i XX wieku coraz więcej państw wybierało ten sposób rządzenia.

Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Ocena: 4.6



Georg Wilhelm Friedrich Hegel, lepiej znany po prostu pod nazwiskiem, był jednym z filozofów niemieckiej szkoły klasycznej i założycielem niemieckiej szkoły idealistycznej. Idee tej szkoły implikują prymat umysłu i ducha. W pismach Hegla występuje idealizm absolutny, filozof ten uważał, że wszystko co realne dąży do triumfu filozofii i do stania się czystą myślą.

Podstawową ideą filozofii Hegla jest triumf rozumu. Cały świat przyrody postrzegał jako część absolutnej idei, postrzegając zdarzenia jako warunki wstępne, zamieniając przypadek w konieczność. Ważną cechą idealizmu Hegla jest idea, że na różnych etapach historii ludzkości każdy pojedynczy naród może być pomyślany jako nosiciel światowego rozumu.

Podstawową koncepcją myśli Hegla jest to, że idea absolutna przechodzi trzy etapy rozwoju. Pierwszym jest jego istnienie we własnym „legowisku”, a właściwie jego całkowita pierwotność. Druga to jej przejście w „inność”, przekształcenie w zjawiska naturalne i otaczające ją przedmioty. I finał – uogólnienie idei absolutnej w postaci świata realnego w umyśle człowieka.

René Descartes

Ocena: 4.7



René Descartes był francuskim filozofem, myślicielem, badaczem i matematykiem. Urodzony w 1596 roku, jego prace w znacznym stopniu wpłynęły na naukowy i kulturowy paradygmat średniowiecza. A bezpośrednio w filozofii znany jest jako twórca metody radykalnego wątpienia.

Zadaniem Kartezjusza było określenie podstaw wszelkiej wiedzy w taki sposób, aby nie było żadnych wątpliwości. W zasadzie ta metoda myślenia opiera się na starożytnym greckim sceptycyzmie, ale francuski filozof rozwinął ją. A najbardziej jaskrawo przejawia się ona w próbach udowodnienia (lub obalenia) istnienia Boga.

Kartezjusz wywodzi swój dowód na istnienie Boga z idei, że ludzie są niedoskonali. Ponieważ ludzie mogą wyobrazić sobie siebie jako niedoskonałych, są w stanie porównać się z jakąś doskonalszą istotą, która mogła ich stworzyć. Bóg istnieje, według Kartezjusza, między innymi z powodu samego istnienia idei o nim.

Wiele z idei René Descartes’a stanowiło podstawę europejskiej filozofii. Wywodził pojęcie istoty doskonałej (Boga), oddzielenie materii od umysłu, nieskończony wszechświat i dobro wspólne przejawiające się w konieczności istnienia człowieka w solidarności z resztą świata.

Friedrich Nietzsche

Ocena: 4.7



Friedrich Nietzsche to nie tylko przedstawiciel niemieckiej szkoły filozofów. Stworzył nawet swój własny nurt, który dziś jest nieakademicki, ale przy jego tworzeniu zawładnął wyobraźnią wielu ówczesnych umysłów.

Sam Friedrich Nietzsche nie wyznawał żadnego konkretnego nurtu filozoficznego. W jego pismach można znaleźć elementy nihilizmu (odrzucenie konwencjonalnych wartości), elementy metafizyki i subiektywizmu perspektywicznego. Ale najbardziej znany jest z dwóch idei – nadczłowieka i śmierci Boga.

Idea nadczłowieka opiera się na idei ułamkowości ludzkiej egzystencji. Superman to istota, która odzyskała świat. Jest kreatorem, twórcą nowych wektorów rozwoju. Nie musi rozdrabniać swojego życia na zaspokajanie pojedynczych potrzeb, bo sam tych potrzeb nie ma. Idea supermana znajduje odzwierciedlenie we współczesnym świecie – jako symbioza umysłu i maszyny, jako wzmocnienie intelektu przez rozwiązania technologiczne.

Idea „Bóg umarł” jest jednym z elementów nihilizmu. Według Nietzschego ludzie współcześni utracili wartość wskazówek moralnych opartych na koncepcjach nadprzyrodzonych. Śmierć Boga przejawia się w tym, że ludzie nie czują już gwarancji dobroci bytu, wyobrażenia o wszechobecnych bytach czy koncepcjach nie są już w stanie zadowolić człowieka.

Sokrates

Ocena: 4.7



Sokrates był starożytnym, antycznym greckim filozofem, który zmienił kierunek myślenia całego kraju. O ile przed Sokratesem ludzie starali się zrozumieć naturę, jej zjawiska i znaczenia, o tyle po nim zwrócili uwagę na własny umysł, uczucia i osobowość.

To właśnie z tego powodu wielu badaczy nazywa Sokratesa pierwszym filozofem w klasycznym rozumieniu tego terminu. Jego prace dotyczą refleksji, badania siebie i poszukiwania odpowiedzi na egzystencjalne pytania o byt. Filozoficzna nauka Sokratesa bada własne zasady i metody.

Główną ideą Sokratesa jest prymat wiedzy i poszukiwanie prawdy. Zgłębia cnoty moralne, stosując najpopularniejszą wówczas metodę – debatę dialektyczną. Dlatego też dzieła Sokratesa nie zachowały się bezpośrednio, a jego idee filozoficzne można oceniać jedynie na podstawie pism współczesnych mu ludzi i zwolenników.

Wgląd w myśl Sokratesa można uzyskać dzięki jego „paradoksom” – krótkim powiedzeniom, które mogą wydawać się sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Filozof ten dowodził, że zło pochodzi z nieznajomości cnoty, a każdy człowiek z własnej woli nie chce czynić zła. Nazywał wiedzę samą cnotą.

Sokrates jest znany jako jeden z twórców maieutyki, czyli metody zdobywania wiedzy poprzez debatę, która zakłada krytyczny stosunek do dogmatyzmu. Zadawał swoim oponentom pytania doprecyzowujące, doprowadzając ich do sformułowania ostatecznej odpowiedzi.

Konfucjusz

Ocena: 4.8



Konfucjusz był najsłynniejszym filozofem Wschodu, którego pisma i sposób myślenia stanowiły podstawę konfucjanizmu. Nauczanie to obejmuje etykę, politykę, naukę, światopogląd, styl życia, a nawet religię – i jest obecnie powszechne nie tylko w Chinach, ale także w Japonii i Korei.

Główne idee Konfucjusza opisują stworzenie idealnego, harmonijnego społeczeństwa, w którym jest miejsce i funkcja dla każdej jednostki. Opiera się ona na pojęciach oddania i wzajemnego szacunku. Konfucjusz podkreślił pięć stałych cech prawego człowieka, który ma swoje miejsce w tym społeczeństwie

1. Ludzkość. Każdy człowiek jest sumą doświadczeń, które człowiek tworzy w sobie. I wymaga, by była skierowana na ludzkość;
2. Sprawiedliwość. Społeczeństwo i jednostka są zdominowane przez prawdę, a nie własne aspiracje;
3. Lojalność wobec klienta. Społeczeństwo utrzymuje się dzięki rytuałom, które muszą być przestrzegane. Na przykład okazywanie czci rodzicom;
4. Prudence. Człowiek musi umieć kalkulować konsekwencje swoich działań;
5. Integrity. Wymaga się, aby czyny były wykonywane szczerze, tylko w dobrych intencjach.

Wiele elementów nauk Konfucjusza znajduje również odzwierciedlenie w filozofii zachodniej. Jednak nie zawsze był on traktowany z entuzjazmem. Na przykład Hegel określał konfucjanizm i jego wyznawców mianem „chodzącej moralności”, a powyższą listę stałych nazwał pozbawionym jakiejkolwiek metafizyki zbiorem frazesów życiowej mądrości.

Arystoteles

Ocena: 4.8



Arystoteles był filozofem, badaczem i myślicielem starożytnej Grecji, który odcisnął swoje piętno w niemal każdej dziedzinie ludzkiej wiedzy: matematyce, fizyce, polityce, logice i wielu, wielu innych…

Choć Arystoteles był uczniem Platona, który z kolei studiował u Sokratesa, filozof ten w swoich pismach odnosi się przede wszystkim do przyrody i otaczającego świata. Na przykład w Metafizyce rozważa cztery główne przyczyny-przyczyny wszelkiego bytu – materię, formę, działanie i cel. Arystoteles określa Boga jako prime mover, czyli miejsce, od którego zaczynają się wszystkie początki.

Arystoteles uważa Boga nie za wszechmocny byt pierwotny, ale za pierwotne źródło wszystkich rzeczy – jakąś substancję, która jest uniwersalna i niedefiniowalna dla zmysłów i umysłu… To ona zawiera pozostałe cztery przyczyny, tworząc materię, formę, działanie i cel.

Arystoteles również aktywnie bada byt i pytania egzystencjalne. Podkreśla myślenie i jego elementy – logikę, pojęcia i ocenę. Istnienie jest nierozerwalnie związane ze świadomością i przejawia się poprzez percepcję, pamięć i nawyk. Arystoteles również stworzył system cnót, podzielił je na etyczne i myślowe. Te pierwsze to zespół cech właściwych człowiekowi. Ta ostatnia to sposób, w jaki ludzie zachowują się w najlepszy możliwy sposób w każdej sytuacji.

Immanuel Kant

Ranking: 4.9



Immanuel Kant, jeden z twórców niemieckiej filozofii klasycznej. W swojej epistemologii odrzucił dogmatyczną metodologię wiedzy i zaproponował krytykę klasycznych koncepcji, koncentrując się na badaniu samego umysłu.

Najsłynniejszym dziełem Immanuela Kanta jest oczywiście Krytyka czystego rozumu. Autor rozważał w nim możliwość istnienia prawdziwej wiedzy, niezwiązanej z eksperymentami i badaniami, a priori. Później Kant zaczął się zastanawiać nad pytaniami egzystencjalnymi, ale nie zatrzymał się na badaniu sposobów poznania. Twierdził, że poznanie opiera się na przedmiocie poznania.

Według Kanta nie badamy bezpośrednio przedmiotów, lecz ich fenomeny – nasze własne doświadczenie ukształtowane w badaniu przedmiotu. Istnieje też konflikt między rozumem a doświadczeniem. Aby to udowodnić, Kant wyprowadził cztery antynomie – sądy, które same się obalają. Aby spróbować pogodzić się z tymi sprzecznościami, filozof proponuje zwrócić się do wiary, gdyż nauka nie jest wszechmocna i nie może ich wyjaśnić.

Warto zauważyć, że współczesna wiedza naukowa obala antynomie Kanta. Jednak swego czasu były one dość „szokujące”, gdyż sugerowały potrzebę religii z odkrywczego punktu widzenia.

Platon

Ranking: 4.9



Platon jest jednym z niewielu starożytnych filozofów greckich, którego dzieła przetrwały w pełnej formie do dziś. Jako uczeń Sokratesa zwrócił się ku studiom nad rozumem – i w ten sposób stał się jednym z twórców idealizmu.

W swoich pismach negował społeczną koncepcję bytu. Według Platona „byt” można dostrzec tylko w pewnych bytach absolutnych, które nie są związane z czasem i przestrzenią. Filozof nazwał je „eidos”, czyli „idee”.

Platon widział świat jako składający się z trzech elementów (genera): eidos, wiecznego i istniejącego poza przestrzenią; rzeczy, które zmieniały się w czasie swojego życia; oraz przestrzeni, w której te rzeczy istnieją. Pogląd ten jest szczególnie widoczny w dialogu „Timaeus”, gdzie myśliciel opisuje swoją koncepcję wszechświata.

W Parmenidesie przekonuje, że świat idei jest odrębny od wszechświata materialnego. Sfery te są sobie przeciwstawne. I dlatego współcześni badacze Platona nie są w stanie dokładnie określić, jak przedstawiał on świat – bo jeśli wszechświaty są sobie przeciwstawne, to jak istnieje jedna przestrzeń?

Platon badał również duszę i wyprowadził cztery argumenty potwierdzające jej nieśmiertelność:

1. Przeciwieństwa implikują wzajemną obecność – jak np. sen i czuwanie. Dlatego śmierć musi być uzupełniona o nieśmiertelność;
2. Istnieją uniwersalne pojęcia takie jak „piękno” i „sprawiedliwość” bez medium. A jeśli człowiek je zna, to musi się ich gdzieś nauczyć. Platon uważał, że dusza jeszcze przed narodzinami była świadoma absolutnych esencji, co potwierdzało jej nieśmiertelność;
3. Skoro w jedności ciała i duszy dusza dominuje, a ciało jej się podporządkowuje, to znaczy, że dusza jest bliska boskiej istocie. Nieśmiertelny, w ogóle;
4. Dusza to eidos, idea życia, pierwotna przyczyna istnienia ciała. co oznacza, że jego istnienie wykracza poza granice świata świadomego.

W swoich dociekaniach filozoficznych Platon stosował metodę poznania zwaną dialektyką. Dlatego duża część jego twórczości jest napisana w formie dialogu, gdzie jedna postać kwestionuje lub kontruje drugą.

Karl Heinrich Marx

Ocena: 5.0



Karol Heinrich Marks jest często studiowany przede wszystkim jako ekonomista, autor wielu prac z zakresu ekonomii politycznej i człowiek, który napisał Kapitał. Ale on jest filozofem. Z tym, że jego myśl nie zajmuje się pytaniami egzystencjalnymi, ale osobliwościami struktury społeczeństwa.

Idee Marksa wyrastają z myśli Hegla. Thoth wierzył, że człowiek może ewoluować z poziomu subiektywnego myślenia do poziomu absolutnej spekulacji. Hegel nazwał tę drogę „fenomenologią”, a swoją logikę „dialektyką”. Marks z kolei domagał się „odwrócenia” tego myślenia.

Tak więc to Marks stał u podstaw materialistycznej dialektyki jako nauki. Według niego ludzkie myślenie rządzi się tymi samymi prawami, co otaczająca nas rzeczywistość. Ponadto świadomość jawi się jako odbicie bytu (społeczeństwa i natury). Wraz ze swoimi towarzyszami Karol Marks wyprowadził trzy prawa dialektyki materialistycznej:

1. Jedność i walka przeciwieństw. Każdy badany obiekt ma wewnętrzne źródło rozwoju. Jest ona „wprawiana w ruch” przez walkę przeciwieństw, które jednocześnie są nierozerwalne;
2. Przejście z ilości w jakość. Ilość jest obojętna dla bytu, ale jakość go określa. Dlatego jeden środek przechodzi w drugi;
3. Zaprzeczenie negacji. W ewolucji środka, przedmiotu lub zjawiska każdy nowy krok jest zaprzeczeniem poprzedniego, ale jednocześnie sam rozwój ma charakter progresywno-repetycyjny (spiralny cykliczny).
4. Materialistyczne podejście Hegla do dialektyki doprowadziło Karola Heinricha Marksa do sformułowania koncepcji nowego porządku społecznego, komunizmu (socjalizmu). Krytykował socjalizm utopijny, a swój nazwał socjalizmem naukowym. Marks uważał, że stworzony przez niego porządek społeczny wyrósł z idei klasycznych filozofów niemieckich.

Podobne wpisy:

1. 10 najważniejszych niemieckich filozofów *Przegląd najlepszych według redakcji. O kryteriach wyboru. Niniejszy materiał jest subiektywny i nie stanowi reklamy ani rekomendacji do zakupu. Przed zakupem stupy należy skonsultować się ze specjalistą. Filozofia sięga do starożytnej Grecji...
2. 10 najsłynniejszych obrazów Repina *Przegląd najlepszych według redakcji. O kryteriach wyboru. Niniejszy materiał ma charakter subiektywny, nie jest reklamą i nie ma na celu ukierunkowania zakupu. Przed zakupem należy wezwać specjalistę. Ilja Repin był jednym z...
3. 15 najsłynniejszych niemieckich pisarzy *Najlepsze wybory redaktora. W sprawie kryteriów wyboru. Niniejszy materiał ma charakter subiektywny, nie jest przeznaczony jako reklama ani poradnik zakupowy. Przed zakupem proszę skonsultować się z ekspertem. Niemiecka szkoła myślicieli i filozofów...
4. 15 najsłynniejszych obrazów Aivazovskiego Iwan Aiwazowski to słynny Polska malarz XIX wieku, jeden z najsłynniejszych malarzy marynistów w historii malarstwa. W ciągu swojego długiego życia namalował około sześciu tysięcy obrazów, z czego ponad cztery tysiące dotyczyło...
Więcej  15 najsłynniejszych obrazów Polskach artystów